Jeśli cierpisz na łuszczycę skóry, to mamy dla Ciebie złą wiadomość – jest to przypadłość nieuleczalna. Możliwe jest natomiast złagodzenie jej objawów tej choroby, która powoduje, że komórki skóry obumierają po około 4 dniach, zamiast po miesiącu, jak powinno się to odbywać normalnie.
Najbardziej znanymi objawami łuszczycy są owalne grudki na skórze, pokryte srebrzystoszarą łuską, będącą w istocie zrogowaciałą od ogniska chorobowego skórą. Wykwity są widoczne najczęściej w obszarze kolan, łokci, na skórze głowy pod włosami a także na stopach i dłoniach. Może przybierać postać łagodną, gdzie wykwity skórne mają rozmiar liczony w kilku milimetrach, do ciężkich postaci łuszczycy, rozpoznawalną po obszernych rozmiarowo zmianach na skórze. Warto też wiedzieć. że łuszczyca jest dziedziczna – łuszczyca u obojga rodziców to 60% szansy na łuszczycę skóry u dzieci. Nie pomyl też łuszczycy z atopowym zapaleniem skóry – przeczytaj o różnicach między tymi przypadłościami
Łuszczyca to przewlekła choroba autoimmunologiczna, która koncentruje się na zewnętrznej powłoce ciała. Jej objawy w postaci złuszczania się skóry i nieestetycznie wyglądających czerwonych plam, są zmorą każdego chorego. Istnieją jednak skuteczne sposoby na złagodzenie tych dolegliwości. Co sprzyja skórze w łuszczycy i jak zminimalizować wstydliwe efekty choroby?
Obok trądziku pospolitego, łuszczyca jest najczęściej występującym schorzeniem dermatologicznym. Statystyki wykazują, że może dotykać od 2 do nawet 4 proc. populacji.
Łuszczyca to przewlekła choroba dermatologiczna z tendencjami do nawrotów. Nie należy do schorzeń zakaźnych, ani złośliwych. Charakteryzuje się pojawianiem się na skórze łuszczących się wykwitów. Zmiany chorobowe mogą dotyczyć niewielkiego fragmentu skóry, w skrajnych wypadkach mogą pojawiać się na dużych powierzchniach ciała.
Spis Treści
Rodzaje Łuszczycy
- Łuszczyca zwyczajna, zwana też pospolitą jest najczęściej występującym typem łuszczycy (charakteryzuje się wypukłymi obszarami rozognionej skóry, pokrytymi srebrnobiałą łuską).
- Łuszczyca plackowata (ten typ łuszczycy charakteryzuje się dużymi, zlewającymi się wykwitami).
Flickr, fot. Mysi Ann, CC
- Łuszczyca kropelkowata (objawia się występowaniem dużej ilości malutkich, czerwonych plamek, jest skutkiem zakażenia paciorkowego gardła).
- Łuszczyca owłosionej skóry głowy (występuje na głowie oraz na granicy włosów na czole, przy uszach i na karku, może wywoływać takie objawy, jak świąd skóry głowy, pogrubienie skóry głowy, silne łuszczenie się skóry na głowie, może doprowadzać do łysienia).
- Łuszczyca brodawkująca (charakteryzuje się wzmożonym rogowaceniem naskórka).
- Łuszczyca stawowa (jest najgroźniejszym typem łuszczycy, powoduje przewlekłe zapalenie stawów, które może skutkować trwałym kalectwem.
- Łuszczyca stresogenna to specyficzna odmiana tego schorzenia. Jej charakterystyczną cechą jest pojawianie się wysiewu zmian skórnych w okresach wzmożonego napięcia psychicznego. Dla osób cierpiących na tę chorobę każde denerwujące wydarzenie manifestuje się złuszczaniem naskórka z różnych rejonów ciała.Stresujące sytuacje są problemem większości ludzi. Większa ilość pracy i obowiązków domowych, denerwujące wydarzenia, problemy w relacjach międzyludzkich – każdy z nas zna te sytuacje. Mimo iż dla większości są one codziennością, dla części osób są przyczyną pojawiania się objawów chorobowych. Taka sytuacja ma miejsce w łuszczycy stresogennej. Rozpoznawana jest ona najczęściej u młodych dorosłych – osób do trzydziestego roku życia. Typową cechą łuszczycy stresogennej jest pojawianie się zmian skórnych w obrębie głowy i twarzy. Na problemy skórne narażone są szczególnie miejsca zlokalizowane za uszami oraz skóra głowy. Oddzielające się płaty naskórka mogą przypominać łupież oraz odsłaniać bolesne zaczerwienione rany, co ma bardzo nieestetyczny wygląd.Stres i łuszczyca – podwójny problem?Osoby, które cierpią na łuszczycę stresogenną i wiedzą, jakie objawy towarzyszą denerwującym wydarzeniom w ich życiu, swój stres przeżywają ze zdwojoną intensywnością. Dodatkowym elementem niepokoju psychicznego i odczuwanego napięcia jest skrępowanie związane z pojawieniem się zmian skórnych. Kolejnym obciążeniem psychicznym jest fakt, że owe zmiany lokalizują się najczęściej na twarzy i głowie, czyli okolicach, które bardzo ciężko ukryć przed otoczeniem. Połączenie wszystkich tych czynników sprawia, że sama konieczność stawienia czoła nowym wyzwaniom staje się dla chorego nie do zniesienia, co potęguje lęk oraz pojawienie się objawów chorobowych.Jak zniwelować łuszczycę stresogenną?Unikanie stresujących wydarzeń jest zaleceniem, które wydaje się wręcz niemożliwe do zrealizowania. Najlepszą metodą na złagodzenie skutków stresu jest nauka walki ze zdenerwowaniem i odpowiednie rozładowanie napięcia psychicznego – na przykład w formie wysiłku fizycznego lub technik relaksacyjnych. U niektórych pacjentów objawy mogą być na tyle silne, że lekarze dermatolodzy stosują w leczeniu łagodne środki uspokajające lub zalecają konsultację u lekarza psychiatry.
Przyczyny łuszczycy
Geneza łuszczycy nie została do końca poznana. Naukowcy wyróżniają jednak kilka czynników, które mają wpływ na jej powstawanie:
- geny – łuszczyca jest chorobą dziedziczną – jeśli oboje rodzice cierpią na to schorzenie, szansa, że przekażą je dziecku wynosi aż 50 proc.,
- zaburzenia układu immunologicznego.
Czynniki wyzwalające chorobę
- czynniki psychologiczne (stres, przemęczenie, brak snu);
- infekcje (infekcje bakteryjne, wirusowe, nie wyleczone ogniska zapalne, grzybice);
- mechaniczne uszkodzenia i podrażnienia skóry (oparzenia, rany, zadrapania);
- lekarstwa i alkohol.
Leczenie Łuszczycy
Leczenie łuszczycy ma formę oddziaływania zewnętrznego, oraz ogólnego. Leczenie zewnętrzne ma na celu zahamowanie bądź zlikwidowanie zmian chorobowych na skórze. Podzielone jest na dwa etapy: złuszczający – w tym celu wykorzystuje się maści salicylowe, mocznik, maści solankowe i salicylowo-siarkowe oraz redukujący – w tym celu stosuje się retinoidy, kortykosteroidy, witaminę D3, witaminę A, sterydy. W leczeniu ogólnym, w zależności od typu zmian łuszczycowych (grudki, krostki), od rozległości zmian oraz stanu zdrowia osoby chorej na łuszczycę, stosuje się: antybiotyki, retinoidy, metotreksat, hydroksymocznik, cyklosporynę oraz tzw. leki biologiczne. W leczeniu łuszczycy stosuje się także fototerapie, fotochemioterapię i fotoferezę.
Leczenie łuszczycy jest procesem przewlekłym. Polega na podawaniu doustnych środków farmakologicznych, miejscowych aplikacjach maści i kremów, leczeniu za pomocą światła oraz odpowiedniej pielęgnacji skóry. Głównym celem terapii jest uniknięcie wysiewu zmian skórnych oraz stabilizacja stanu klinicznego pacjenta.
Farmakologia
Najbardziej powszechnymi lekami stosowanymi w leczeniu łuszczycy są sterydy. Niwelują one stan zapalny, poprawiają kondycję skóry oraz hamują zbyt intensywne reakcje organizmu na bodźce, mogące wywołać wysiew zmian skórnych. Sterydy są stosowane coraz rzadziej (szczególnie u młodych ludzi), gdyż ich podawanie może powodować wiele reakcji niepożądanych takich jak pojawienie się otyłości, choroba wrzodowa żołądka, rozwój cukrzycy oraz problemy hormonalne.
Coraz częściej w leczeniu łuszczycy stosuje się leki oparte na bazie pochodnych witaminy A (tak zwane retinoidy). Nie powinny przyjmować ich kobiety w wieku rozrodczym, gdyż w razie zajścia w ciążę, preparaty te mogą zaszkodzić rozwijającemu się dziecku. Łuszczycę można leczyć, stosując także środki immunosupresyjne i cytostyczne (takie jak metotreksat i cyklosporyna A) oraz leki biologiczne (naturalne przeciwciała, hamujące reakcje odpornościowe w chorobach autoimmunologicznych).
Leczenie miejscowe i pielęgnacja skóry
Bardzo istotną składową procesu leczenia łuszczycy jest zapewnienie skórze należytej troski poprzez zachowanie odpowiedniego nawilżenia, pielęgnację miejsc objętych zmianami oraz częste zabiegi higieniczne z użyciem specjalnych preparatów. Takie sposoby postępowania umożliwią skórze prawidłową regenerację oraz uniknięcie rozwoju zakażeń bakteryjnych, na które jest ona bardziej narażona niż u zdrowej osoby.
Fototerapia
Leczenie światłem (inaczej: fototerapia) jest obecnie jedną z najbardziej efektywnych metod radzenia sobie z nadmierną proliferacją naskórka, jaka ma miejsce w łuszczycy. Naświetlanie odbywa się za pomocą promieniowania UVA. Połączone jest z uprzednim podaniem leków – psoralenów oraz retinoidów. Dzięki temu skóra jest bardziej wrażliwa na promieniowanie, co sprawia, że leczenie zachowuje swoją maksymalną skuteczność. Zanim dana osoba zostanie zakwalifikowana do fototerapii, musi przejść niezbędną serię testów, potwierdzających, że choruje na łuszczycę oraz określić wrażliwość skóry na promienie UVA.
Opalanie
Łuszczyca należy do chorób skóry, w których długotrwałe przebywanie na słońcu przeciwdziała wysiewowi zmian skórnych. Jedna z metod terapeutycznych stosowanych w łuszczycy – tak zwana „PUVA” lub „REPUVA” – wykorzystuje działanie tożsame do promieniowania słonecznego.
Pamiętaj jednak, by ograniczyć kąpiele słoneczne w godzinach wyjątkowo intensywnego działania słońca i zawsze stosuj kremy z filtrem ochronnym. Dzięki temu ograniczysz możliwość występowania podrażnień i poparzeń słonecznych, na które Twoja skóra jest narażona tak samo jak u zdrowych osób. Wizyty w solarium są przeciwwskazane dla osób, chorujących na łuszczycę. Jeśli chcesz przyspieszyć proces opalania poprzez korzystnie z łóżka opalającego, skonsultuj się najpierw ze swoim lekarzem, by uniknąć pogorszenia stanu choroby.
Zadbaj o nawilżenie
Odpowiedni poziom nawilżenia skóry jest bardzo ważny dla osób, chorujących na łuszczycę. Skóra nawilżona znacznie łatwiej się regeneruje, a także jest mniej podatna na urazy i podrażnienia, na które narażony jest każdy, kto choruje na łuszczycę. Jest to szczególnie ważne dla tych, którzy pracują w klimatyzowanych pomieszczeniach. Sztuczny nawiew bardzo wysusza skórę i może powodować nasilenie objawów łuszczycy. Podobna sytuacja ma miejsce w okresie grzewczym, kiedy to włączone grzejniki i kaloryfery przyczyniają się do wysuszenia powietrza, co odbija się także na skórze.
Naucz się relaksować
Unikanie stresujących sytuacji jest bardzo ważnym elementem terapii łuszczycy. Niestety obowiązki zawodowe i konieczność pracy pod presją czasu nie zawsze idą w parze z owym zaleceniem. Bardzo istotna jest zatem umiejętność relaksu oraz „rozładowywania stresu” – najlepiej poprzez ćwiczenia oddechowe lub aktywność fizyczną. Nie kumuluj w sobie negatywnych emocji i staraj się żyć w zgodzie z samym sobą, a dzięki temu – ograniczysz pojawianie się zmian skórnych i zyskasz lepsze samopoczucie.
Łuszczyca – fakty i mity!
Łuszczyca to choroba skóry o podłożu autoimmunologicznym, która objawia się poprzez złuszczanie naskórka z określonych partii ciała. Z racji tego, iż istnieje wiele odmian łuszczycy i każdy pacjent choruje inaczej, wokół choroby narosło wiele mitów. Dowiedz się więcej o łuszczycy, jej specyfice oraz objawach, umiejętnie odsiewając informacje faktyczne od mitów!
Łuszczyca nie swędzi?
MIT Brak lub obecność świądu jest jedną z podstawowych cech, która odróżnia łuszczycę od innych chorób skóry (przede wszystkim od takich o podłożu infekcyjnym – na przykład od grzybicy). Ta teza jest zawarta we wszystkich podręcznikach dermatologicznych i wytycznych odnośnie rozpoznawania łuszczycy. Praktyka okazuje się jednak zupełnie inna od teorii – relacje pacjentów są odmienne. Wrażenie złuszczającej się skóry i towarzyszące temu odczucia są niejednokrotnie przyczyną podrażnień, interpretowanych jako świąd.
Chorując na łuszczycę, nie można się opalać?
MIT Łuszczyca upoważnia do zażywania częstych kąpieli słonecznych. Promieniowanie słoneczne ma działanie łagodzące objawy łuszczycy i wspomaga odbudowę naskórka, bez jego przyspieszonej utraty. Jedna z metod leczenia łuszczycy z zastosowaniem lamp, emitujących światła wykorzystuje działanie analogiczne do opalania. Oczywiście przed każdą słoneczną sesją, należy skontaktować się z lekarzem dermatologiem, by wykluczyć współistnienie innych stanów, mogących stanowić przeciwwskazania do opalania. Należy także unikać przebywania na słońcu wtedy, gdy intensywność szkodliwego promieniowania jest największa (pomiędzy 11:00 a 14:00) i stopniowo dozować dawki kąpieli słonecznych.
Łuszczycą nie można się zarazić?
FAKT Łuszczyca jest chorobą autoimmunologiczną i zależy wyłącznie od czynników odpornościowych samego pacjenta. Osoba chora na łuszczycę nie może jej „przekazać” drugiej osobie. Istnieją jednak sytuacje kliniczne, które mogą predysponować do miejscowych infekcji skóry w przebiegu łuszczycy. Ropiejące zmiany skórne, podwyższona temperatura, obrzęk i narastający ból to objawy zakażeń bakteryjnych. Należą one do schorzeń, które mogąc migrować pomiędzy poszczególnymi osobami. Sama łuszczyca predysponuje do występowania bakteryjnych i grzybiczych zakażeń skóry ze względu na zaburzony metabolizm naskórka i osłabienie bariery ochronnej zewnętrznej powłoki naszego ciała.
Czym różni się łuszczyca od atopowego zapalenia skóry?
Każda jednostka kliniczna cechuje się pewnymi bardzo charakterystycznymi objawami, na których podstawie lekarz jest w stanie określić, gdzie szukać przyczyn oraz lekarstwa danego schorzenia. Choroby skóry mają jednak to do siebie, że w trakcie ich trwania dochodzi do rozwoju wielu, często takich samych symptomów, które leczone są podobnymi lekami. Na szczęście dwie najpopularniejsze dolegliwości skórne – atopowe zapalenie skóry i łuszczyca – znacznie się od siebie różnią, co pomaga w skuteczniejszym ich leczeniu.
W atopowym zapaleniu skóry, główną rolę w patogenezie choroby odgrywają czynniki alergiczne. Reakcje wynikające z nadwrażliwości są bowiem jednymi z niezbędnych składowych całego procesu zapalnego w AZS. Fakt ten potwierdzają współistniejące uczulenia chorego, dobra reakcja na postępowanie antyalergiczne oraz obecność chorób alergicznych (takich jak astma, katar sienny, uczulenia na jady owadów) u samego chorego lub w jego najbliższej rodzinie.
Obecność lub brak świądu
Wszystkie podręczniki dermatologiczne głoszą, że skóra w przebiegu łuszczycy nie swędzi. Chorzy, którzy cierpią z powodów objawów tego schorzenia, są przeciwnego zdania. Złuszczające się płaty naskórka, podrażniają zakończenia nerwowe zewnętrznej powłoki ciała. Dodatkowym powodem świądu jest efekt psychogenny, wywołany przez widok „schodzącej skóry”, kojarzący się z koniecznością ciągłego jej pocierania.
W atopowym zapaleniu skóry reakcje immunologiczne, które leżą u podstaw choroby i generują przesuszenie skóry, wywołują za to bardzo intensywny świąd. Jest on szczególnie uciążliwy u dzieci, które nie potrafią przyjąć do wiadomości, że efekt ten to jedynie objaw choroby. Nasilony świąd u najmłodszych jest często powodem podawania im słabo działających leków uspokajających, by zniwelować tę reakcję.
Okoliczności rozpoznania choroby
Do zdiagnozowania atopowego zapalenia skóry dochodzi zazwyczaj bardzo wcześnie – w wieku dziecięcym. Kiedy organizm dziecka nabywa zdolność rozpoznawania zagrożeń infekcyjnych oraz zaczyna reagować na nie, rozpoczyna się w jego ciele produkcja bardzo ważnych elementów układu odpornościowego – przeciwciał. Są one także odpowiedzialne za powstawanie reakcji alergicznych, które są bezpośrednią przyczyną pojawienia się objawów AZS.
W przypadku łuszczycy mamy do czynienia z nieco późniejszym rozpoznaniem – u młodych dorosłych (okolice 20-30 roku życia) lub w okolicach 50-tki. Niestety im wcześniej objawi się łuszczyca, tym bardziej gwałtowny jest jej przebieg i intensywniej wyrażone wszelkie objawy skórne.