Pospolite przeziębienie, które łapiemy od czasu do czasu, to nic innego jak wirusowa (najcześciej wywoływana przez rinowirusa) zakaźna choroba górnych dróg oddechowych. Przeziębienie rozpoznajemy po kaszlu, bolącym gardle, zatkanym nosie i stanie podgorączkowym. Stara porzekadło mówi, że przeziębienie nieleczone trwa tydzień a leczone 7 dni, ale najczęściej stosuje się lekkie środki przeciwbólowe i leki o działaniu przeciwgorączkowym. Istnieje sporo domowych sposobów na przeziębienie, o różnym stopniu potwierdzonej skuteczności.
Fazy przeziębienia
Wiele osób uważa, że o przeziębieniu wie dosłownie wszystko. Choroba ta przytrafia się nam przecież tak często, że przez tyle lat zdążyliśmy już poznać wszelkie sposoby leczenia oraz ewentualne zagrożenia, wynikające z zaniechania terapii lub przedawkowania środków farmaceutycznych. Niewielka liczba osób jednak wie, że istnieją swoiste fazy przeziębienia, które odznaczają się różnymi objawami i wymagają innego sposobu leczenia. W jaki sposób wirus infekuje organizm człowieka?
I Faza – etap penetracji
Początkowa faza przeziębienia trwa od 3 do 5 dni – jest to okres wylęgania wirusa w ustroju. Pasożyt wnika do organizmu, a ten aktywuje układ immunologiczny, starając się obronić go przed atakiem intruza. Wówczas możemy zaobserwować lekko podwyższoną temperaturę ciała, zwiększoną produkcję wydzieliny nosowej, obrzęk śluzówki oraz ból głowy.
II Faza – etap inwazji
Drugi etap przeziębienia, zwany również fazą komórkową, trwa od kilku do kilkunastu dni. Dominują wówczas zmiany na poziomie komórkowym, na przykład można zaobserwować inną strukturę śluzu, powstaje również komórkowy naciek. Podczas tego etapu infekcji dochodzi do zwiększenia intensywności kaszlu, który zmienia swój charakter z suchego na mokry, zagęszczeniu ulega także wydzielina nosowa. Choremu towarzyszy uczucie zmęczenia i fizycznego rozbicia, głównie z powodu odwodnienia tkanek ciała. Faza II choroby wymaga bezwzględnego wypoczynku w łóżku, a także podawania środków przeciwgorączkowych i rozrzedzających wydzielinę, które ułatwią oddychanie przez nos.
III Faza – „zmiana warty”
To w tej fazie choroby najczęściej dochodzi do powikłań – infekcja wirusowa powoli ustępuje, a w jej miejscu rozwija się nowe zakażenie bakteryjne. Ta swoista „zmiana warty” pociąga za sobą również widoczne dla chorego skutki. Przede wszystkim, zmianie ulega charakter wydzieliny nosowej i płucnej, która staje się gęsta, ma nieprzyjemny zapach i żółtawo-zielone zabarwienie. Na tym etapie infekcji dochodzi także do gwałtownego wzrostu temperatury ciała, która może sięgnąć nawet 40oC, zwłaszcza w przypadku rozszerzenia zakażenia na całą jamę nosowo-gardłową. Często zaatakowane zostają także oskrzela, zatoki i ucho środkowe, co generuje dodatkowe symptomy.
Skutki przeziębienia
Wielu z nas uważa, że przeziębienia nie trzeba się bać. Z jednej strony to prawda – nie należy wpadać w przesadną panikę z powodu na przykład niewielkiego kataru, ale z drugiej, często właśnie powikłania niewielkich schorzeń mogą nas uziemić w łóżku na wiele dni. Można sobie zadać pytanie: jak to w końcu jest z tym przeziębieniem? Jakie skutki może mieć nieleczona choroba?
Zapalenie gardła
Stan zapalny gardła na skutek przeziębienia powstaje w wyniku nadkażenia bakteryjnego. Jest to najczęstsze powikłanie zwykłej infekcji wirusowej. Pasożyty penetrują tkanki gardła, osłabiają je i czynią bardziej podatnymi na ataki bakterii. Podstawowym objawem infekcji bakteryjnej śluzówki gardła jest ostry ból, który utrudnia choremu przełykanie, a nawet mówienie. Stan podgorączkowy przeradza się w wysoką gorączkę, która może dojść nawet do 40oC.
Zapalenie oskrzeli
Nieleczone przeziębienie może przerodzić się w groźne dla zdrowia zapalenie oskrzeli. Kaszel w przebiegu drobnej infekcji nie jest niczym dziwnym, jednak po kilku dniach powinien on samoistnie ustąpić. Jeśli trwa on dłużej, to bardzo możliwe, że infekcja bakteryjna przeniosła się na oskrzela. W przebiegu tego schorzenia, kaszel początkowo jest suchy i męczący, a po pewnym czasie przeradza się w mokry, z odkrztuszaniem zabarwionej na zielono lub żółtawo wydzieliny; niekiedy może pojawić się także krwioplucie. Zestaw objawów typowych dla zapalenia oskrzeli uzupełnia wysoka gorączka oraz bóle mięśniowo – stawowe, zwłaszcza w obrębie klatki piersiowej. Jest to spowodowane mikrourazami w obrębie mięśni i ścięgien, na skutek skurczów wywołanych kaszlem.
Zapalenie zatok
Każdemu przeziębieniu towarzyszy katar, czyli obrzęk błony śluzowej nosa oraz zwiększona produkcja wydzieliny nosowej – oba te czynniki znacznie utrudniają choremu fizjologiczne oddychanie. W niektórych przypadkach, na przykład podczas nieumiejętnego oczyszczania nosa lub zbyt dużego obrzęku, ujście zatok przynosowych zostaje zablokowane. Wewnątrz tych struktur powstaje podciśnienie, które niejako „wciąga” do wnętrza bakterie. W zmienionych chorobowo zatokach panują idealne wręcz warunki do rozwoju mikroorganizmów: wysoka temperatura, duża wilgotność i wydajna pożywka, w postaci gromadzącej się wydzieliny. Dochodzi do rozwoju rozlanego stanu zapalnego, który objawia się bólem głowy, nasilonym katarem i wysoką gorączką.
Leki na przeziębienie
Specjaliści alarmują, że Polacy są narodem lekomanów. Wielu z nas, na takie stwierdzenie zareagowałoby z pewnością obruszeniem, jednak statystyki nie kłamią. W naszym kraju roczne spożycie leków należy do najwyższych na całym świecie! Nadużywamy przede wszystkim środków nasennych, uspokajających, ale także popularnych leków na przeziębienie. Czy nawet drobna infekcja wirusowa rzeczywiście wymaga wizyty w aptece? Jakie leki stosować w czasie przeziębienia?
Leki przeciwgorączkowe
Środków przeciwgorączkowych nie powinniśmy brać „jak popadnie”. Bardzo częstym błędem popełnianym przez naszych rodaków, jest mieszanie leków, które mogą mieć przecież różne składniki aktywne, potęgujące swoje działanie. Przedawkowanie środków przeciwgorączkowych grozi uszkodzeniem śluzówki żołądka, może także wywołać krwawienia z przewodu pokarmowego! Dlatego ze stosowaniem popularnych tabletek trzeba bardzo uważać – jeśli temperatura nie jest zbyt wysoka, to lepiej zwalczyć ją za pomocą bezpieczniejszych, domowych sposobów. Pamiętajmy, że lekka gorączka jest widocznym znakiem, że nasz organizm podjął walkę z chorobą, obniżanie więc temperatury ustroju na siłę, paradoksalnie może wydłużyć czas rekonwalescencji.
Syropy na kaszel
Jednym z najczęściej popełnianych błędów przy zażywaniu środka na kaszel, jest jego niewłaściwy dobór. Pacjenci często mają problemy z jednoznacznym określeniem, czy nękający ich kaszel jest suchy, czy mokry. Ponadto, w większości przypadków nie ma dla nas różnicy, czy zażywamy syrop wykrztuśny, czy przeciwkaszlowy. Właśnie z tych powodów, środki na kaszel okazują się często nieskuteczne lub znacznie nasilają objawy. Jedynym sposobem na uniknięcie powyższych błędów jest konsultacja z lekarzem specjalistą lub chociaż dokładna lektura ulotki informacyjnej, która jest dołączona do każdego leku.
Środki na katar
Krople na katar są bardzo silnym środkiem uzależniającym, dlatego ich zażywanie najlepiej skonsultować z lekarzem. Mimo, że leki te cechują się dość dużym stopniem skuteczności, to przy długotrwałym stosowaniu, mogą wręcz nasilać dolegliwości spowodowane przez katar: śluzówka staje się bardziej obrzęknięta i przekrwiona, a wydzielina nosowa ulega zagęszczeniu. Poza tym, u niektórych osób dochodzi nawet do wzrostu ciśnienia krwi lub zaburzenia rytmu pracy serca.
Z medycznego punktu widzenia, przeziębienie to stan zapalny błony śluzowej jamy nosowej, gardła i krtani, wywołany wirusami. Największa zachorowalność przypada na okres jesieni i zimy. Przedszkola, szkoły, zakłady pracy, a nawet komunikacja miejska, to te miejsca, w których o zakażenie nietrudno.
Domowe sposoby na przeziębienie
Najczęstsze objawy przeziębienia to katar, kichanie, kaszel, złe samopoczucie, rozbicie i podwyższona temperatura. Do tego dojść może jeszcze ból głowy, mięśni, gardła, a nawet stawów i kości. Najskuteczniejsze, chociaż przynoszące efekty z pewnym opóźnieniem sposoby na walkę z przeziębieniem, to wszelkie metody naturalne. Poznajmy te najbardziej rozpowszechnione. Nie da się ukryć, że to właśnie „babcine” metody na pozbycie się kataru, gorączki czy kaszlu, uchodzą za najbardziej skuteczne. Nie da się również podważyć ich długiej tradycji, jak i niezwykłej popularności.
Mleko z miodem
Jedną z najbardziej rozpowszechnionych metod na walkę z przeziębieniem jest po prostu mleko z miodem. Mikstura ta łagodzi doskonale ból gardła i towarzyszące mu bardzo często nieprzyjemne drapanie, czy trudności z przełykaniem. Jak ją przygotować? Wystarczy zagrzać mleko i dodać do niego miód, łyżeczkę masła oraz zgnieciony ząbek czosnku. Całość mieszamy i pijemy.
Mleko z czosnkiem
Przeziębienie to przypadłość, która „dopada” praktycznie każdego z nas. Jednych częściej, innych znowu rzadziej. Jedni z nas przechodzą je łagodnie, innym potrzebne jest kilkunastodniowe zwolnienie lekarskie. Najbardziej podatni na wszelkiego rodzaju infekcje, jesteśmy oczywiście jesienią oraz zimą. Łatwo o nie szczególnie, gdy organizm jest mocno osłabiony, wychłodzony lub jeśli po prostu o siebie nie dbamy. Natomiast największe szanse na szybkie wyleczenie przeziębienia mamy wówczas, gdy zauważymy tylko pierwsze jego objawy.
Zanim jednak udamy się do apteki po odpowiednie preparaty, odwiedźmy swoją kuchnię. Tam znajdziemy wiele przydatnych i bardzo pomocnych produktów, jak na przykład popularny czosnek.
Czosnek nie cieszy się niestety u wszystkich dobrą opinią, głównie z powodu swojego intensywnego i specyficznego zapachu. Jego aromat jest łatwo wyczuwalny i dodatkowo trudno akceptowany przez nozdrza wielu osób. Nie każdy z nas zdaje sobie jednak sprawę z faktu, że czosnek to bardzo silna broń w walce z przeziębieniem i nie tylko. Jak to możliwe? Otóż czosnek posiada w swoim składzie substancje odpowiedzialne za wzmocnienie naszego ustroju. Poza tym składniki te, wzmagają działanie limfocytów – ważnych elementów układu immunologicznego. Z tego też względu, przyspiesza naszą walkę z infekcją. Czosnek charakteryzuje się ponadto silnymi właściwościami antybakteryjnymi. Tym samym łagodzi objawy przeziębienia, takie jak kaszel czy katar.
Najpopularniejszą miksturą z dodatkiem czosnku, która pomaga nam w walce z przeziębieniem jest popularne mleko z czosnkiem. Aby ją przygotować, potrzebujemy 2-3 ząbki świeżego czosnku, mleko oraz 2-3 łyżki miodu naturalnego. Do zagrzanego mocno mleka, należy dodać przeciśnięte przez praskę ząbki czosnku i wymieszać. Na koniec dodać miód. Innym równie skutecznym preparatem jest syrop z czosnku z dodatkiem cytryny i miodu. Przygotowuje się go bez gotowania. Najpierw wyciskamy sok z połówki cytryny. Drugą połówkę kroimy na plasterki. Na kawałki tniemy też ząbki czosnku, który następnie wsadzamy do ciemnego słoika i zalewamy gorącą wodą. Dodajemy cytrynę i odstawiamy całość na 24 godziny. Następnego dnia odcedzamy wywar i dodajemy do niego miód.
Jeśli natomiast nie lubimy tracić czasu na przygotowywanie czosnkowych specyfików, to najprostszym sposobem jest stosowanie go w formie inhalacji. Wystarczy rozgnieść ząbek czosnku, a następnie wdychać nosem jego intensywny zapach. Metoda ta doskonale się sprawdza w walce z uciążliwym katarem.
Inhalacje ziołowe
Inhalacje ziołowe to również sprawdzony sposób naszych babć na walkę z przeziębieniem – nawilżą gardło, zmniejszą katar oraz pomogą zregenerować śluzówkę. Herbatki z malin, kwiatu lipy, czarnego bzu lub imbiru to także skuteczne metody, w dodatku aromatyczne i smaczne – dostarczą witamin, przyniosą ulgę gardłu oraz udrożnią zatkany nos. Dodatkowo, klarowny bulion z imbirem, czosnkiem, pieprzem lub pietruszką (dodatki wybieramy pod kątem preferowanego smaku), także może pomóc.
Pamiętajmy jednak, że nawet najbardziej popularny, czy uważany za skuteczny sposób na przeziębienie, może okazać się niewystarczająco pomocny w naszym akurat przypadku. Dlatego przy przedłużających się objawach, najlepiej natychmiast udać się do lekarza, ponieważ zwykłe przeziębienie, w każdej chwili może przerodzi się w poważniejszą chorobę i skończyć powikłaniami.
