Zapalenie wyrostka robaczkowego stanowi najczęstszą przyczynę tzw. ostrego brzucha. Ból pojawia się nagle, jest silny. Może wystąpić w każdym wieku, najczęściej dotyczy jednak nastolatków i osób przed trzydziestką. Rozpoznanie „wyrostka” nie należy do najprostszych, niektórzy bagatelizują występujące objawy. Ważna jest wczesna diagnoza, gdyż powikłania zapalenia stanowią bezpośrednie zagrożenie życia.
Spis Treści
Rola wyrostka robaczkowego w organiźmie
Rola wyrostka robaczkowego w organizmie nie jest do końca znana, prawdopodobniej jest to pozostałość po procesie ewolucji, gdy wyrostek mógł pełnić rolę immunologiczną (posiada grudki chłonne, których komórki mogły produkować przeciwciała).
W każdym razie ten – niepotrzebny dzisiaj już fragment organizmu – może być przyczyną interwencji chirurgicznej w razie zapalenia. Do zapalenia wyrostka dochodzi najczęściej u osób w wieku 20-40 lat, z lekką przewagą występowania u mężczyzn.
Z której strony jest wyrostek?
Wyrostek znajduje się po prawej stronie brzucha (na dole). Objawy zapalenia wyrostka to ból w tej części brzucha.
Przyczyny zapalenia wyrostka robaczkowego
- Zablokowanie drożności wyrostka przez: kamień kałowy (najczęściej), pasożyty, rozrost tkanki chłonnej, rak (rzadziej),
- Przebyta w niedalekiej przeszłości bakteryjna bądź wirusowa infekcja przewodu pokarmowego
Zdaniem niektórych autorytetów ryzyko zapalenia wyrostka robaczkowego jest większe u osób ze zmniejszoną zawartością błonnika w diecie.
Objawy zapalenia wyrostka robaczkowego
Istnienieje kilka objawów zapalenia wyrostka, z których najczęściej można go rozpoznać po takich objawach jak:
- Ból brzucha – najpierw trudny do zlokalizowania, rozlany w nadbrzuszu, okolicy pępka. Następnie w miarę rozwoju choroby przemieszcza się najczęściej w okolicę prawej kości biodrowej. Ze względu na to, że anatomicznie wyrostek robaczkowy może być położony w jamie brzusznej nie tylko po prawej stronie, ból może również pojawić się w innym miejscu.
- Zmniejszenie apetytu, uczucie nudności, wymioty.
- Brzuch twardy, bolesny przy ucisku (wzmożone napięcie mięśni brzucha).
- Ból podczas kasłania.
- Często gorączka.
- Przyspieszone tętno.
Jeśli ból trwa więcej niż 4 godziny i nie zmniejsza się jego intensywność, należy wezwać karetkę pogotowia albo zgłosić się na Szpitalny Oddział Ratunkowy.
Diagnostyka
Pierwszym badaniem wykonywanym przez lekarza jest badanie palpacyjne brzucha. Sprawdzane są tzw. objawy otrzewnowe, które powinny być dodatnie u chorych z zapaleniem wyrostka robaczkowego.
Badanie krwi: zwiększona liczba leukocytów, zwiększone CRP.
USG jamy brzusznej – wykrycie zmiany o średnicy większej niż 6 mm, bez ruchów perystaltycznych, nie dającej się ucisnąć, otoczonej płynem.
Tomografia komputerowa jest najdokładniejszym badaniem, pozwalającym rozpoznać ostre zapalenie wyrostka robaczkowego.
Operowanie wyrostka
Metodą leczniczą z wyboru jest chirurgiczne usunięcie wyrostka robaczkowego, czyli tak zwana appendektomia. Można użyć do tego techniki laparoskopowej lub otwartej. Metoda otwarta polega – jak nazwa wskazuje – na usunięciu wyrostka poprzez operowania na otwartej jamie brzusznej.
Z kolei laparoskopia to wprowadzenie instrumentu wziernikowego do jamy brzusznej poprzez niewielkia nacięcie na skórze i wytworzenie odmy otrzewnowej (napełnienie brzucha dwutlenkiem węgla, co oddziela powłoki brzuszne od narządów i pozwala swobodnie operować narzędziami chirurgicznymi). Prezycyjne operowanie narzędzniami jest możliwe dzięki mikrokamerom.
Powikłania po wycięci wyrostka
- Perforacja, czyli przedziurawienie wyrostka – najczęściej dochodzi do niej w 2-3 dniu od pojawienia się pierwszych objawów choroby. Pojawia się gwałtowny, bardzo silny ból i nasilenie objawów otrzewnowych. Perforacja niesie ze sobą duże ryzyko zgonu.
- Naciek okołowyrostkowy – wiąże się najczęściej z tak zwanym Objawem Blumberga, czyli silnym bólem brzucha w momencie nagłego zwalniania ucisku na jamę brzuszną
- Ropień okołowyrostkowy – powstaje w obrębia nacieku, wiąże się ze wzrostem temperatury ciała nawet do 40 stopni.
