Cukrzyca jest uznawana obecnie za chorobę cywilizacyjną, głównie z uwagi na problem nadwagi wśród społeczeństw rozwiniętych. Nadmiar kilogramów i otłuszczenie narządów wewnętrznych sprzyja rozwojowi cukrzycy. Przy podejrzeniu choroby lekarze wykonują badania laboratoryjne mające potwierdzić diagnozę. Jednym z nich jest doustny test tolerancji glukozy, często stosowany w diagnostyce cukrzycy. Jak w praktyce przeprowadzany jest ten test?
Glukoza i insulina
Doustny test obciążenia glukozą czy też test tolerancji glukozy, z języka angielskiego nazywany jest w skrócie OGTT, od Oral Glucose Tolerance Test. Wykorzystywany jest on w diagnostyce cukrzycy i polega na podaniu pacjentowi glukozy w pierwszej fazie badania. Następnie, w odpowiednich odstępach czasu bada się, w jaki sposób organizm reaguje na glukozę i czy jest w stanie samodzielnie uregulować poziom cukru we krwi. Test wskazuje również, jak szybko wydzielana jest przez trzustkę insulina. Błędem jest postrzeganie cukrzycy jako choroby będącej wynikiem spożywania zbyt dużych ilości słodyczy. Glukoza naturalnie znajduje się w organizmie i stanowi podstawowe źródło energii dla każdego człowieka. Węglowodany spożywane przez każdego z nas w wyniku zachodzących w organizmie procesów, są przekształcane na glukozę, która może zostać wykorzystywana przez komórki. Regulacją ilości glukozy w organizmie zajmują się hormony, z których najważniejszym jest insulina produkowana w komórkach beta trzustki. Insulina transportuje cząsteczki glukozy z krwi do komórek, gdzie są przetwarzane na energię. Jeśli trzustka nie wytwarza lub wytwarza zbyt mało insuliny, to ilość cukru we krwi wzrasta i pacjent choruje na cukrzycę.
Jak wygląda badanie OGTT?
W doustnym teście obciążenia glukozą bada się, czy w 2 godziny po podaniu pacjentowi glukozy, jej cząsteczki znajdują się w komórkach, czy też nadal w krwi. Badanie można wykonać w dowolnym laboratorium.
Takie badanie znajduje zastosowanie przede wszystkim w diagnozowaniu choroby metabolicznej i cukrzycy ciężarnych.
Poszczególne etapy testu obciążenia glukozą przedstawiają się następująco:
- Pobranie krwi żylnej na czczo – służy ona do oznaczenia wyjściowego poziomu glukozy.
- Podanie pacjentowi w ciągu 5 minut od pobrania krwi 75 gramów glukozy rozpuszczonej w 250-300 ml wody, do wypicia.
- Ponowne pobranie krwi od pacjenta, po około 1-2 godzin od wypicia glukozy.
Niewykluczone, że pobranie krwi dokonywane jest wielokrotnie po spożyciu glukozy, np. po godzinie i po dwóch godzinach od podania roztworu. Jeśli pomiary dokonywane są kilkukrotnie po wypiciu glukozy, z ich wyników wyznaczana jest krzywa cukrowa. Po podaniu roztworu glukozy pacjent powinien czekać na kolejne pomiary w pozycji siedzącej, bez spożywania leków, płynów czy palenia papierosów.
Normy laboratoryjne
Norma testu obciążeni glukozą wynosi, w zależności od ilości pomiarów:
- W testach 2-punktowych – 105 mg% na czczo i 139 mg% po 1 godzinie od podania glukozy. Wynik pomiędzy 140 a 180 mg% oznacza stan przedcukrzycowy, a powyżej 200 mg% – cukrzycę.
- W testach 3-punktowych – 105 mg% na czczo i 139 mg% po jednej i dwóch godzinach od podania glukozy. Wynik po 2 godzinach w granicach 140-199 mg/dl oznacza upośledzoną tolerancję glukozy, czyli stan przedcukrzycowy. Jeśli wynosi ponad 200 mg/dl stwierdza się u pacjenta cukrzycę.
