Ginekolog

Ginekolog to lekarz, który zajmuje się kobiecymi dolegliwościami związanymi z narządami płciowymi. Często wizyta u tego właśnie specjalisty jest powodem stresu, co w efekcie wpływa na odwlekanie jej. Nie warto jednak z powodu zakłopotania narażać swojego zdrowia na poważne problemy związane z narządami płciowymi. Niekiedy odwlekanie wizyty u ginekologa wynika z niewiedzy jak do niej się odpowiednio przygotować.

Każda kobieta, która jest w tzw. wieku rozrodczym powinna regularnie odbywać wizyty ginekologiczne min. raz do roku. Podczas wizyty powinna być wykonana cytologia oraz USG. Panie po okresie menopauzy, które ukończyły 60. rok życia mogą odrobinę rzadziej odwiedzać specjalistę chyba że wcześniej miały problemy natury ginekologicznej (np. raka szyjki macicy). Regularne wizyty ginekologiczne mogą uchronić kobiety przed groźnymi chorobami tkj. rak szyjki macicy czy nowotwór piersi. Wykrycie choroby w jej wczesnym stadium daje duże szanse na pełny powrót do zdrowia.

Najlepiej jest umówić się na I wizytę u ginekologa przed skończeniem 20. roku życia. Istnieje również szereg objawów, które powinny skłonić każdą kobietę do skorzystania z wizyty ginekologicznej i są to m.in. ból, pieczenie lub swędzenie okolic intymnych, upławy, plamienia, nieregularne miesiączki, nietypowe objawy związane z menstruacją, inne dolegliwości podczas miesiączkowania. Powodem do odwiedzenia ginekologa jest również planowane rozpoczęcie współżycia seksualnego.

Jeśli chcemy uniknąć zmieszania i zawstydzenia podczas wizyty u ginekologa warto poznać kilka porad, które mogą okazać się przydatne. Zanim jednak je poznamy trzeba wiedzieć na czym polega wizyta u ginekologa i jak przebiega.

Przebieg wizyty u ginekologa

1. Wizyta u ginekologa zazwyczaj rozpoczyna się od wywiadu medycznego z pacjentem, który może dotyczyć kwestii tkj.:

• wiek pierwszej miesiączki,
• długość trwania cyklu miesiączkowego, liczonego od pierwszego dnia miesiączki do ostatniego dnia przed kolejną miesiączką,
• data ostatniej miesiączki,
• regularność krwawienia,
• nieregularność krwawienia, a dokładniej co ile dni się przesuwają w każdym cyklu,
• opis krwawień (obfite, skąpe, w normie),
• syndrom napięcia przedmiesiączkowego,
• dolegliwości związane z miesiączką jak np. nudności, bóle brzucha, zawroty głowy,
• środki higieny osobistej stosowane podczas miesiączki,
• współżycie płciowe (w tym także stały partner),
• dolegliwości związane ze współżyciem płciowym (np. suchość pochwy, ból),
• antykoncepcja,
• przebyte zabieg ginekologiczne,
• ewentualnie ciąże, poronienia,
• przebyte choroby, operacje, alergie,
• przyjmowane leki,
• rak piersi, rak szyjki macicy lub inne choroby o podłożu ginekologicznym w rodzinie.

Zdecydowanie warto jeszcze w domu spróbować odpowiedzieć sobie na te pytania, tak aby stres związany z wizytą był mniejszy, a odpowiedzi rzetelne, a nie pochopne. Pozwoli to również skrócić czas wywiadu.

2. Niekiedy ginekolog może chcieć zważyć pacjentkę, dokonać pomiaru wzrostu, ciśnienia tętniczego. Kolejnym krokiem może być badanie jamy brzusznej oraz piersi (chociaż nie jest to obowiązkowe). Jeśli pojawią się jakiekolwiek dolegliwości związane z uciskiem kierowanym na te części ciała koniecznie trzeba to zgłosić lekarzowi. Warto również zasygnalizować to ginekologowi, jeśli jakiekolwiek problemy zaobserwowałyśmy wcześniej np. ból piersi, guzek w piersi itp.
3. Następnie ginekolog prosi pacjentkę o rozebranie się od pasa w dół i wejście na fotel ginekologiczny. Najlepiej usiąść jak najgłębiej na fotelu, tak aby uniesienie nóg na specjalne podpórki nie sprawiło trudności. Po ułożeniu nóg na podpórkach można się zsunąć do momentu gdy pośladki będą dotykały krawędzi fotela. Ważne jest, żeby zająć wygodną pozycję, tak aby możliwe było rozluźnienie się.
4. Badanie ginekologiczne odbywa się przy użyciu wziernika – narzędzia zrobionego z metalu lub plastiku o typowym zakończeniu, który przypomina wyglądem dziób kaczki. Ginekolog odchyli przy użyciu tego narzędzia wargi sromowe i przy pomocy palca (oczywiście w rękawiczkach) ustali położenie szyjki macicy oraz kąt, który szyjka macic tworzy wraz z pochwą. Następnie do środka pochwy zostanie wprowadzony wziernik, a następnie zostanie on delikatnie rozwarty, tak aby lekarz mógł dokładnie obejrzeć szyjkę macicy. Jeśli podczas badania będzie pobierany materiał do wykonania cytologii (zalecane) stanie się to właśnie w tym momencie. Po obejrzeniu wnętrza szyjki macicy i pobraniu materiału do badania ginekologicznego lekarz zamknie wziernik i delikatnie wysunie go z pochwy. Badanie ginekologiczne nie jest bolesne chociaż może być nieprzyjemne dla pacjentek, zwłaszcza jeśli ciało nie będzie rozluźnione. Im bardziej się rozluźnimy tym mniejszy dyskomfort będziemy odczuwały.
5. Kolejnym etapem wizyty jest wykonanie badania tzw. dwuręcznego czyli wsunięcie 2 palców do pochwy i za pomocą drugiej dłoni uciskanie podbrzusza. Badanie oczywiście wykonywane jest w rękawiczkach, na które dodatkowo ginekolog nakłada substancję poślizgową, aby zmniejszyć dyskomfort związany z badaniem. To badanie pozwala na sprawdzenie rozmiarów macicy oraz przydatków, a także określenie ich ruchomości. Najlepiej przed tym badaniem opróżnić jelita oraz pęcherz moczowy, tak aby nie czuć żadnego parcia z tym związanego. Badanie to nie powinno sprawiać bólu, ale może być nieprzyjemne, zdecydowanie pomocne będzie rozluźnienie mięśni brzucha. Jeśli pojawi się ból należy zgłosić to lekarzowi, ponieważ może to świadczyć np. o infekcji miednicy mniejszej. Niekiedy ginekolodzy podczas tego badania wykonują również badanie per rectum.
6. Podstawowe badania zostały już wykonane, więc można zejść z fotela i przy użyciu ligniny (jeśli nie ma jej w pobliżu należy poprosić o nią lekarza) wytrzeć miejsca intymne od żelu. Następnie można się ubrać.
7. Wizyta zazwyczaj kończy się omówieniem przeprowadzonych badań i zleceniem uzupełniających bądź przepisaniem leków – jeśli istnieje taka potrzeba.

Podczas wizyty ginekolog może zlecić mammografię, zwłaszcza u kobiet które ukończyły 40. rok życia lub 35. rok życia w przypadku kobiet, u których w rodzinie były przypadki zachorowań na raka piersi. Kobiety, które nie ukończyły 26 roku życia mogą dodatkowo poprosić lekarza o skierowanie na szczepienie przeciw wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV), które może ochronić przed zachorowaniem na raka szyjki macicy. Dodatkowymi badaniami, które może zlecić ginekolog jest m.in.: badanie ogólne moczu, badanie per rectum (pozwalające na wykrycie łagodnych oraz złośliwych zmian nowotworowych odbytnicy oraz okolic odbytu) czy badania bakteriologiczne. Zadaniem ginekologa jest również odpowiedni dobór metod antykoncepcyjnych dla kobiety, która jest w okresie rozrodczym, ale w najbliższym czasie nie chce zajść w ciążę. Wizyta u ginekologa wcale nie musi być nieprzyjemna. Najważniejsze jest odpowiednie nastawienie psychiczne, a także wybór takiego lekarza, który nam odpowiada. Najlepiej poznać opinie o specjalistach oraz sprzęcie, z którego korzystają. Nowoczesny sprzęt nie tylko zmniejsza dyskomfort związany z wizytą, ale również zwiększa szanse na wykrycie poważnych chorób.

Przygotowanie do wizyty u ginekologa

Wiemy już na czym polega i jak przebiega wizyta ginekologiczna – teraz więc pora na porady dotyczące tego, jak się do niej przygotować:

1. Po pierwsze należy zadbać o kwestie związane z higieną osobistą – oczywiście umyć miejsca intymne z wierzchu przed wizytą odpowiednim płynem do tego przeznaczonym i najlepiej bezzapachowym – umycie narządów płciowych również w środku może wypłukać wydzielinę, a także zniwelować zapach, które mogą być objawem poważnej dolegliwości. Można ogolić zbędne owłosienie (tak, aby nie podrażnić ciała), co ułatwi dotarcie do narządów płciowych, warto również ogolić nogi, ponieważ podczas wizyty należy rozebrać się od pasa w dół, a nieogolone nogi mogą nas krępować. Warto również założyć świeżą, czystą i ładną bieliznę, która doda nam pewności siebie.
2. Po drugie warto wybrać odpowiednie ubranie, które zapewni nam komfort podczas przechodzenia z przebieralni do fotelu ginekologicznego. Najlepszym rozwiązaniem będzie długa tunika bądź też luźna spódniczka, którą można podwinąć na czas badania.
3. Jeśli na samą myśl o wizycie ginekologicznej czujemy stres najlepiej umówić się na nią rano, tak aby nie denerwować się przez cały dzień. Również przed wizytą można spróbować się zrelaksować chociażby w poczekalni np. czytając ulubioną książkę (wizyta może się również opóźnić, warto więc być na to gotową).
4. Tuż przed wejściem do gabinetu ginekologicznego warto opróżnić pęcherz jeśli wiemy, że ginekolog przeprowadzi USG przezpochwowe (wewnętrzne). Jeśli będzie wykonywane USG przez powłoki brzuszne (zewnętrzne) wtedy na godzinę przed badaniem należy wypić ok. 1 litra wody lub innych płynów.

Sama myśl o wizycie ginekologicznej jest już stresująca, warto więc wybrać takiego specjalistę, który będzie sprawdzony i będzie wzbudzał nasze zaufanie. Może to być np. ginekolog, do którego chodzi nasza mama czy przyjaciółka. Ważne, żeby lekarz był uprzejmy, miły, a badania wykonywał delikatnie. Dobry lekarz powinien również poświęcić nam potrzebną ilość czasu i odpowiedzieć na wszystkie nasze pytania, rozwiewając wątpliwości. Jeśli tak się nie stanie należy zastanowić się nad zmianą ginekologa.

Zaleca się, aby wizyta ginekologiczna odbywała się w pierwszych 10 dniach od dnia zakończenia miesiączki. Jest to nie tylko dobry czas ze względów estetycznych i higienicznych (brak krwawienia), ale również badanie będzie najmniej dokuczliwe. Zarówno zespół napięcia przedmiesiączkowego już minął, a także niekiedy bolesne jajeczkowanie. Podczas miesiączki również zmieniają się piersi, a ich powierzchnia – zwłaszcza okolice gruczołu sutkowego – nie jest gładka, pojawiają się na niej zgrubienia, co może utrudnić wykrycie ewentualnych guzków. Badanie piersi jest również mniej bolesne. Podczas menstruacji również niemożliwe jest pobranie materiału do badania cytologicznego, a wykonanie cytologii jest podstawowym badaniem ginekologicznym.

Wyjątkiem jest zakładanie oraz wyjmowanie spirali domacicznej, bo właśnie najlepiej jest to robić podczas miesiączki.

Najlepiej przez ok. 2 doby przed wizytą u ginekologa zachować wstrzemięźliwość i zrezygnować ze współżycia płciowego. Stosunek płciowy może podrażnić śluzówkę i zniekształcić dokładny obraz wewnątrz narządów płciowych. Zalecane jest również odstawienie leków globulkowych oraz dopochwowych środków antykoncepcyjnych na 2-3 dni przed wizytą, jeśli pobierany będzie materiał bądź wydzielina do badania. Stosowanie tych środków może wpłynąć na wyniki badania.

Istnieje szereg dolegliwości związanych z narządami płciowymi, które mogą świadczy o poważniejszych schorzeniach. Zawsze na początku wizyty warto wspomnieć lekarzowi o wszelkich niepokojących objawach. Ból, pieczenie czy swędzenie odczuwane w okolicy warg sromowych mogą świadczyć o zakażeniu bakteryjnym. Ginekolog może zlecić wykonanie badań bakteriologicznych na obecność bakterii oraz zapisać odpowiednie leki. Przyczyną tych dolegliwości mogą być również choroby przenoszone drogą płciową tkj. rzeżączka czy chlamydia, gdzie oprócz pieczenia i swędzenia może również się pojawić ropa wyciekająca z cewki moczowej lub z pochwy.

Z wizyty ginekologicznej można skorzystać w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia bezpłatnie oraz bez skierowania od lekarza rodzinnego.