Plastry antykoncepcyjne

Plastry antykoncepcyjne to metoda antykoncepcji należąca do grupy hormonalnych metod zapobiegania ciąży. Dostępne na receptę, są częstym zamiennikiem dla tabletek antykoncepcyjnych. Dowiedz się jak działają i jakie są plusy i minusy stosowania tej metody antykoncepcji.

Popularne plastry antykoncepcyjne

Evra

1 plaster Evra zawiera 6 mg norelgestrominu i 600 µg etynyloestradiolu – hormony te uwalniane są stopniowo do krwiobiegu. Plastry Evra hamują wydzielanie hormonów glikoproteinowych, w efekcie wstrzymując jajeczkowanie. Metabolity norelgestrominu i etynyloestradiolu wiążą się z białkami osocza i są następnie wydalane z organizmu.
Plastry Evra + recepta online >

Preparat jest przeznaczony do stosowania u kobiet w wieku rozrodczym. Bezpieczeństwo stosowania i skuteczność określono w grupie kobiet w wieku 18-45 lat

Jak działają plastry antykoncepcyjne?

Sposób działania plastra antykoncepcyjnego jest stosunkowo prosty – plaster przylepiony na skórę (jest to tzw. antykoncepcja transdermalna) uwalnia do organizmu hormony, które przenikają do krwi i zapobiegają owulacji. W rezultacie komórka jajowa nie uwalnia się z jajnika i tym samym nie dochodzi do zapłodnienia. Jest to mechanizm podobny jak w przypadku tabletek antykoncepcyjnych.

Hormony zawarte w plastrach, oprócz hamowania owulacji i procesów wzrostowych w błonie śluzowej macicy, wpływają także na przysadkę mózgową, dzięki czemu nie stymuluje ona jajnika do wytwarzania komórek jajowych.

Pełna skuteczność antykoncepcyjna rozpoczyna się wraz z przyklejeniem pierwszego plastra.

W jaki sposób stosować plastry antykoncepcyjne?

Przed naklejeniem plastra na skórę, należy ją odpowiednio przygotować. Skóra powinna być sucha i czysta. Nie powinna być także zbytnio owłosiona. Plastra nie należy naklejać na skórę w miejscu gdzie często będzie ocierać się o ubranie. Polecane miejsca na naklejenie -plastra antykoncepcyjnego to: pośladki, ramię, plecy, okolice bikini.

Stosowanie plastrów antykoncepcyjnych można zacząć od pierwszego dnia krwawienia miesiączkowego. Plaster  antykoncepcyjny stosuje się w cyklu 4 tygodniowym. Po tygodniu zmieniamy go na kolejny – łącznie trwa to przez 3 tygodnie. Po 3 tygodniach stosowania plastra, następuje tygodniowa przerwa w jego użyciu (w tym czasie ma miejsce krwawienie).

Ważne: Każdy kolejny plaster powinno się naklejać w innym miejscu niż poprzedni, by zminimalizować ryzyko podrażnień skóry. Plastry należy zmieniać w tym samym dniu tygodnia.

Zapomniałam zmienić plaster – co teraz?

Policz ile czasu minęło od daty, kiedy powinnaś zmienić plaster:

• jeśli miało to miejsce przy zmianie pierwszego plastra na drugi – przyklej kolejny plaster jak najszybciej a przez kolejne 7 dni dodatkowo stosuj antykoncepcję mechaniczną (np. prezerwatywa)
• jeśli zapomniałaś zmienić plaster przy kolejnej z rzędu wymianie – nic się nie stanie jeśli nie minęło 48 godzin – przyklej po prostu kolejny plaster. Jeśli minęło więcej czasu, dodatkowo przez następny tydzień stosuj antykoncepcję mechaniczną.

Plaster antykoncepcyjny się odkleił – co robić?

Jeśli plaster odkleił się całkowicie lub częściowo:

• Jeśli nie minęły 24 godziny –  spróbuj go dokleić ponownie do skóry lub przykleić nowy plaster. Nie ma w takim wypadku potrzeby wspomagania się dodatkową antykoncepcją.
• Jeśli minęły 24 godziny – załóż nowy plaster i rozpocznij nowy 4 tygodniowy cykl – zmieniaj plaster w dniu w którym założyłaś nowy.

Skuteczność plastrów antykoncepcyjnych

Skuteczność tej metody antykoncepcji jest bardzo wysoka. Wskaźnik Pearla (wskaźnik określający skuteczność metod antykoncepcyjnych, wskazujący ilość niechcianych ciąż u jakich doszło u stu par stosujących daną metodę antykoncepcji) jest mniejszy niż 1,0. Oznacza to, że na 100 par stosujących plastry antykoncepcyjne jako stałą metodę zabezpieczenia, urodzi się statystycznie mniej niż 1 dziecko. Skuteczność  plastrów antykoncepcyjnych wynosi więc 99%.

Skutki uboczne stosowania plastrów antykoncepcyjnych

Antykoncepcja hormonalna może wywoływać różnorakie skutki uboczne – jest to skutek działania estrogenów i progestagenów:

• bolesność i obrzmienie piersi
• nudności, wzdęcia
• plastry antykoncepcyjne mogą zmniejszyć libido (często spadek libido jest sprzężony z poziomem stresu, rutyną w związku a także złą dietą – chociażby niedobór witaminy B)
• przyrost masy ciała – tycie po plastrach antykoncepcyjnych może być spowodowane zarówno przyrostem apetytu jak i zatrzymywaniem wody w organizmie. Zwiększenia wagi po użyciu plastrów może mieć miejsce zwłaszcza w przypadku kobiet z nadwagą. jeżeli waga ciała jest zbyt wysoka, może okazać się, że stężenie hormonów jest zbyt małe by uzyskać działanie antykoncepcyjne.
• suchość pochwy
• obniżenie nastroju
• przetłuszczanie włosów

Lekarz ginekolog powinien poinformować nas u skutkach ubocznych działania plastrów i w razie potrzeby może zmienić typ plastra. Warto jednak podkreślić, że w przypadku plastrów antykoncepcyjnych nowej generacji skutki uboczne występują rzadko.

Długotrwały wpływ stosowania plastrów antykoncepcyjnych na zdrowie to m.in. suchość pochwy spowodowana mniejszym wydzielaniem śluzu oraz negatywny wpływ na układ krwionośny spowodowany wzrostem „złego cholesterolu” LDL. Zwiększa się ryzyko powstania zakrzepicy żylnej i nadciśnienia, szczególnie przy jednoczesnym paleniu papierosów. Innym długotrwałym skutkiem ubocznym mogą być bóle głowy spowodowane  niewydolnością naczyń krwionośnych układu nerwowego

Substancje obniżające skuteczność plastrów antykoncepcyjnych

Jakich zasad należy przestrzegać przyjmując tabletki antykoncepcyjne? Niektóre substancje i leki mogą wpłynąć na obniżenie skuteczności tego typu antykoncepcji.

Plastry antykoncepcyjne a picie alkoholu

Alkohol nie wpływa negatywnie na skuteczność antykoncepcji hormonalnej. Przy stosowaniu plastrów, alkohol może jednak – jeśli spożywany w nadmiernych ilościach – wywołać wymioty. Alkohol i papierosy mogą jednak nasilać skutki uboczne które odczujemy po latach, takie jak chociażby nadciśnienie.

Lekarstwa

Antybiotyki mogą obniżać skuteczność plastrów antykoncepcyjnych. Lekarstwa takie jak ryfampicyny, penicyliny, tetracykliny zaburzają naturalną florę bakteryjną jelit, co jest ograniczeniem przy wchłanianiu hormonów do krwi. Negatywny wpływ mają również leki przeciwpadaczkowe, przeciwgrzybiczne, przeciwdepresyjne i przeczyszczające. Popularny paracetamol jeśli przyjmowany w wysokiej dobowej dawce także działa niekorzystnie na skuteczność plastrów.

Pełna lista leków zaburzających działania plastrów znajduje się w ulotkach. Zawsze też należy poinformować lekarza o liście branych leków przed przepisaniem plastrów.

Zioła i inne substancje

Zioła mogą wpłynąć na obniżenie skuteczności plastrów antykoncepcyjnych. Do tych ziół zalicza się m.in. dziurawiec, wchodzący w skład wielu herbat dostępnych powszechnie w sklepach. Jego działanie we krwi utrzymuje się nawet do 2 tygodni i o kilkanaście procent obniża stężenie hormonów we krwi. Należy unikać także dzięgiela chińskiego i pluskwicy groniastej.

Podczas stosowania plastrów antykoncepcyjnych unikajmy także nadmiernego spożycia witaminy C (dawki powyżej 1 g). Ograniczmy także w naszej diecie sok grejpfrutowy. Substancje te wpływają na nasilenie efektów ubocznych takich jak wymioty i złe samopoczucie.

Wady i zalety plastrów antykoncepcyjnych

Plastry a tabletki antykoncepcyjne

Pomimo, że te dwie metody różnią się jedynie formą podania tych samych hormonów, to ich wpływ na organizm jest nieco inny.

Stężenie hormonu estrogenu jest z reguły wyższe u kobiet stosujących plastry w porównaniu z kobietami zażywającymi tabletki.  Wyższy poziom estrogenu  to zwiększone ryzyko zakrzepicy żył.

Jednocześnie wyższy poziom estrogenu to zmniejszenie ryzyka chociażby zawału serca. Rzadziej występują takie efekty uboczne jak obniżenie nastroju czy nawet depresja, co w przypadku tabletek często ma miejsce.

Decyzję dobrze jest podjąć po wykonaniu badania krzepliwości krwi. Złe wyniki przekreślą zarówno tabletki jak i plastry jako metodę antykoncepcji.

Zalety stosowania plastrów antykoncepcyjnych:

• skuteczność sięgająca 99%
• aplikacja przez skórę to pominięcie układu pokarmowego = ochrona wątroby
• plaster naklejamy raz tygodniowo (tabletki codziennie)
• plastry są wytrzymałe i wodoodporne. Nawet jeśli się odkleją, nie zaburza to ochrony przed ciążą jeśli zostaną szybko przyklejone ponownie
• natychmiastowy powrót do płodności po odstawieniu plastrów
• wzrost regularności cykli

Wady stosowania plastrów antykoncepcyjnych:

• wysoka cena
• jak każda antykoncepcja hormonalna, mogą wywoływać dolegliwe efekty uboczne stosowania. Istnieje również szereg przeciwwskazań w ich stosowaniu
• wiele leków i substancji obniża ich skuteczność
• do organizmu dostaje się większa dawka hormonów niż w przypadku tabletek antykoncepcyjnych
• możliwość odklejenia się

Plastry antykoncepcyjne – przeciwwskazania

Przeciwwskazaniami bezwzględnymi do stosowania dwuskładnikowych plastrów antykoncepcyjnych są:

• choroby układu krwionośnego: zakrzepica żył, nadciśnienie tętnicze
• choroby serca:zaburzenia rytmu serca, zastawkowe wady serca, choroba wieńcowa
• cukrzyca
• nowotwory estrogenozależne
• choroby wątroby
• zaburzenia poziomów cholesterolu
• ciąża
• ciężkie migreny