Kto raz w swoim życiu zachorował na opryszczkę, może być pewien, że owa choroba na pewno powróci. Wirus wywołujący opryszczkę osiedla się w zwojach nerwowych chorego, nie wyrządzając w nich żadnej szkody, a jedynie objawiając się w określonych sytuacjach w ciągu życia danej osoby. Przeczytaj i dowiedz się, kiedy może pojawić się opryszczka.
Spis Treści
Leczenie opryszczki
Opryszczka na ustach wygląda bardzo nieestetycznie, ale nie tylko dlatego musimy jak najszybciej ją wyleczyć. Pozostawiona sama sobie może przyczynić się do powstania poważnych powikłań. Jakie są najskuteczniejsze metody walki z opryszczką?
Jeśli poczujemy pierwsze objawy zbliżającej się opryszczki: mrowienie i swędzenie w okolicy ust, nie zwlekajmy. Im szybciej podejmiemy odpowiednie kroki, by zwalczyć wirusa, tym szybciej pozbędziemy się symptomów jego obecności w organizmie. Niestety, nie wynaleziono leku, który unieszkodliwiłby na zawsze wirusy HSV-1 i HSV-2. Możemy jedynie likwidować objawy opryszczki i nie dopuszczać do ich nawrotów.
Wzmacniaj odporność organizmu
Nawet jeśli jesteś nosicielem wirusa, nie zaatakuje cię, jeśli twój organizm będzie silny. Dlatego dbaj o wzmocnienie układu immunologicznego, zażywając preparaty, które wpływają na reakcje obronne organizmu, takie jak olej z wątroby rekina czy wyciąg z jeżówki. Przyjrzyj się swojemu codziennemu jadłospisowi, czy nie zawiera zbyt mało świeżych warzyw, owoców i produktów nieprzetworzonych. Możesz również wspomóc organizm, zażywając preparaty witaminowe.
Acyklowir
Acyklowir to lek przeciwwirusowy, który m.in. blokuje rozmnażanie się wirusa HSV-1 oraz HSV-2. Zwykle stosuje się go w przypadku poważnych powikłań po opryszczce, np. przy zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych oraz opryszczkowym zapaleniu mózgu. Lekarz może jednak zalecić ten środek, jeśli opryszczka występuje często, a łagodniejsze środki nie działają. Nakłada się ją na zmienione chorobowo miejsca. Maści zawierające acyklowir można dostać w aptekach bez recepty. Najpopularniejsze środki z tym związkiem to Zovirax, Herpex, Antivir, Virolex czy Heviran. Acyklowir jest uważany obecnie za jedyny skuteczny lek zmniejszający objawy zakażenia wirusem HSV.
Pamiętaj, że przed zastosowaniem maści nie powinieneś zrywać strupków, które często tworzą się w miejscu wystąpienia opryszczki. Przed nałożeniem leku i tuż po musisz dokładnie umyć ręce, by wirus się nie rozprzestrzenił. Aby zminimalizować ryzyko, możesz także co kilka godzin odkażać je preparatem antybakteryjnym.
Kiedy muszę udać się do lekarza?
Jeśli zauważymy u siebie objawy opryszczki narządów płciowych, powinniśmy natychmiast skonsultować się ze specjalistą. Jest ona bardzo niebezpieczna zwłaszcza dla kobiet w ciąży. Także wszelkie ryzyko wystąpienia komplikacji związanych z zarażeniem wirusem HSV powinno być jak najszybciej skonsultowane z lekarzem.
Wirus HSV-1 wywołujący opryszczkę, może trwać w naszym organizmie w uśpieniu przez lata. Atakuje, jesteśmy osłabieni, chorujemy, jesteśmy narażeni na silny stres albo mocno przemarzniemy. Zakażenie objawia się najczęściej wystąpieniem zmian skórnych w okolicach ust oraz nosa, poprzedzonych świądem i mrowieniem.
Zazwyczaj opryszczka nie wymaga interwencji lekarza. Ważne, by zareagować jak najszybciej i aplikować na chore miejsca maści ze środkiem antywirusowym, przyklejać specjalne plastry lub stosować domowe sposoby na opryszczkę, których nasze babcie znają całe mnóstwo.
Czasami jednak zakażenie HSV-1 nie przebiega tak bezproblemowo. Skonsultuj się z lekarzem, jeśli objawy nie ustępują w ciągu 10 dni, mimo stosowania środków leczniczych. Może to wskazywać na bakteryjne zakażenie skóry, na które lekarz przepisze maści zawierające antybiotyki.
Powodem do niepokoju są również częste nawroty. Jeśli opryszczka pojawia się częściej niż dwa razy w roku, należy przeprowadzić kurację doustnymi środkami antywirusowymi, które osłabią wirusa i zmniejszą częstotliwość powrotów choroby.
Niestety, wirus opryszczki może też wywołać naprawdę poważne komplikacje zagrażające naszemu zdrowiu, a nawet życiu. Jeśli zauważysz, że stałeś się nagle wrażliwy na światło i bolą cię oczy, być może wirus zaatakował śluzówki oczu, co może doprowadzić do zapalenia rogówki, a nawet do ślepoty!
Bardzo poważnym powikłaniem przy zakażeniu HSV-1 jest opryszczkowe zapalenie mózgu. Pierwszym objawem schorzenia jest wysoka gorączka, powyżej 38 stopni Celsjusza. Następnie pojawiają się zawroty głowy, drgawki, zaburzenia świadomości, a nawet niedowład kończyn. Jeśli zauważymy u siebie te symptomy, musimy natychmiast udać się do szpitala z oddziałem neurologicznym, w celu wykonania badania tomograficznego oraz EEG. Leczenie polega na dożylnym podawaniu acyklowiru, jedynego leku, który powstrzymuje rozmnażanie się HSV-1.
Podczas ciąży organizm kobiety jest szczególnie podatny na infekcje. Wtedy też może dojść do pierwszego uaktywnienia się wirusa HSV-1. W takiej sytuacji, nawet jeśli objawy nie wskazują na to, by miały wystąpić poważniejsze powikłania, należy udać się do lekarza. Zaleci on środek, który jest w pełni bezpieczny dla ciężarnych.
Domowe sposoby na opryszczkę
Jeśli wiemy, że opryszczka nas atakuje, czyli czujemy wokół ust charakterystyczne mrowienie i swędzenie, skuteczną metodą walki z nią mogą być dostępne w aptece, bez recepty plastry na opryszczkę. Zadziałają jednak tylko wtedy, gdy opryszczka jeszcze się nie pojawiła. Gdy jest w bardziej zaawansowanym stadium, z leków dostępnych w aptece pomogą już tylko maści ze środkami antywirusowymi. Możemy jednak spróbować znanych od wieków sposobów domowych, które często są równie skuteczne!
Cebula
Nasze babcie radziły przykładać plastry cebuli na chore miejsce. I słusznie, bo sok z cebuli ma właściwości antybakteryjne i antywirusowe. Okład trzeba zmieniać jak najczęściej.
Czosnek
Właściwości lecznicze czosnku są znane nie od dziś. Radzi sobie również w walce z opryszczką. Przykładajmy regularnie na chore miejsce przekrojony ząbek świeżego, soczystego czosnku, a szpecące wykwity wokół ust szybciej znikną.
Cytryna
Cytryna ma właściwości antyseptyczne oraz odkażające. Aby pokonać opryszczkę, należy przykładać od czasu do czasu plasterek cytryny na chore miejsce.
Miód
Okłady z miodu także pomogą pozbyć się opryszczki. Aby zwiększyć ich skuteczność, można dodać do niego kilka kropli tranu.
Soda oczyszczona
W celu przygotowania lekarstwa z wodorowęglanu sodu, dodajmy do niego kilka kropel wody, a powstałą w ten sposób miksturę nałóżmy na chore miejsce. Soda oczyszczona łagodzi wysypkę i różnego rodzaju stany zapalne. Jeśli nie masz pod ręką samej sody, możesz zastosować zawierający ją proszek do pieczenia.
Pasta do zębów
Fluor zawarty w większości dostępnych powszechnie na rynku past do zębów działa toksycznie na opryszczkę. Nałóż przed snem odrobinę pasty na chore miejsce. Nie wybieraj jednak pasty z bardzo dużą zawartością fluoru.
Inne, mniej znane sposoby
Najprostszym remedium na opryszczkę jest przyłożenie na kilka minut do ust kostki lodu. Niektórzy zalecają również przykładanie torebki herbaty po wcześniejszym zanurzeniu jej w gorącej wodzie. Skuteczność środków antywirusowych zwiększy z kolei olej goździkowy oraz mieszanka sporządzona z olejku bergamotki i olejku eukaliptusowego.
Pamiętaj, że pojawienie się opryszczki oznacza zwykle, że układ odpornościowy twojego organizmu jest osłabiony. Staraj się jeść więcej świeżych warzyw, owoców oraz innych produktów bogatych w żelazo, cynk i witaminy.
Powikłania opryszczki
Opryszczka, czyli nieestetyczne pęcherzyki i ranki wokół ust, jest często traktowana jako defekt kosmetyczny. Tymczasem jej częste nawroty to sygnał, który wysyła nam organizm. Opryszczka pojawia się, gdy nasz system odpornościowy jest osłabiony, a wirus może z łatwością zaatakować. Nie bagatelizujmy więc tych objawów i zadbajmy o wzmocnienie układu immunologicznego.
Powikłania wywołane przez wirusa opryszczki
Do komplikacji po ataku wirusa opryszczki wargowej dochodzi na szczęście bardzo rzadko. Pojawiają się u osób, które mają naprawdę poważnie osłabiony układ odpornościowy. Choroby, jakie wywołuje wirus opryszczki, to:
- Zanokcica opryszczkowa – objawia się obrzękiem, zaczerwienieniem i bólem palca. Mogą pojawić się na nim jasne pęcherzyki. Dolegliwości trwają zwykle od dwóch do trzech tygodni.
- Opryszczkowe zapalenie rogówki – to bardzo poważna choroba, prowadząca nawet do ślepoty. Do jej objawów należą ból oczu, łzawienie, nadwrażliwość na światło oraz objawy towarzyszące zapaleniu spojówek.
- Opryszczkowe zapalenie mózgu – to najbardziej niebezpieczne schorzenie wywoływane przez wirusa opryszczki. Śmiertelność wynosi nawet 70 proc.! Pierwszymi objawami są zwykle ogólne złe samopoczucie, bóle głowy, gorączka. Następnie pojawiają się napady padaczkowe, afazja (utrata zdolności mowy) i niedowład.
- Zapalenie rdzenia kręgowego – choroba objawia się gorączką, zaburzeniami słuchu i mowy, zaburzeniami świadomości, a nawet śpiączką.
- Opryszczka gladiatorów – ta choroba pojawia się najczęściej u osób uprawiających sporty kontaktowe. Objawia się wysypką, gorączką i bólami mięśniowymi. Niestety, ma tendencję do nawrotów.
- Rumień wielopostaciowy – jego najbardziej charakterystycznym objawem są czerwone rumienie na skórze oraz błonach śluzowych, na których czasem mogą pojawić się pęcherze.
Kto jest najbardziej narażony na powikłania?
Skoro wirus HSV atakuje najczęściej, gdy układ odpornościowy organizmu jest osłabiony, najbardziej zagrożone komplikacjami są osoby z permanentnie obniżoną odpornością immunologiczną, np. chorzy na AIDS, nowotwory oraz diabetycy.
Jeśli co kilka miesięcy zmagasz się z opryszczką, udaj się do lekarza rodzinnego i poproś o skierowanie na podstawowe badania. Warto sprawdzić, czy naszemu organizmowi nie zagraża nic poważniejszego.
Opryszczka w ciąży
Zakażenie wirusem opryszczki wargowej nie jest szczególnie niebezpieczne dla ciężarnych kobiet i płodu. Groźnie robi się dopiero, gdy przyszła mama zarazi się opryszczką narządów płciowych. To schorzenie może zagrażać życiu dziecka!
Opryszczka wargowa w ciąży
Kobiety spodziewające się dziecka często skarżą się na uciążliwą opryszczkę pojawiającą się w okolicach ust i nosa. Dzieje się tak dlatego, że organizm ciężarnych jest bardziej podatny na infekcje, w tym na atak wirusa HSV-1 wywołującego to schorzenie. Na szczęście przyszłe mamy nie powinny się martwić. Zwykle wystarczy udać się do lekarza, który zaleci bezpieczne dla kobiet w ciąży leki.
Opryszczka narządów płciowych: prawdziwe niebezpieczeństwo dla dziecka
Ten typ opryszczki wywołuje wirus HSV-2. Możemy zakazić się nim drogą kontaktów płciowych. Przyjmuje się, że ok. miliard ludzi jest zakażonych tym typem wirusa, opryszczka narządów płciowych jest więc najczęstszym schorzeniem przenoszonym drogą płciową! Jest ono bardzo niebezpieczne dla rozwijającego się płodu, zwłaszcza jeśli do zakażenia dojdzie w pierwszych sześciu miesiącach ciąży. W jej trakcie przeciwciała kobiety ochronią dziecko, ale do zakażenia może dojść podczas porodu, w momencie gdy noworodek przechodzi przez kanał rodny.
Zakażenie dziecka wirusem opryszczki narządów płciowych: konsekwencje
Nowo narodzony człowiek ma bardzo słaby układ immunologiczny, który nie radzi sobie z atakiem wirusów. Zakażenie HSV-2 może prowadzić do niebezpiecznych zmian w jego centralnym układzie nerwowym. Komplikacje, jakie mogą wystąpić, to m.in. zapalenie opon mózgowych i rogówki oka, zakażenie płuc, skóry oraz jamy ustnej.
Jeśli dojdzie do zakażenia, objawy pojawiają się zazwyczaj po kilku dniach od porodu. Opryszczkowe zmiany są widoczne na skórze i ustach dziecka, a następnie pojawiają się wymioty, obniżenie temperatury ciała i zmniejszenie apetytu. Nieleczone schorzenie prowadzi nawet do niebezpiecznego dla życia noworodka zapalenia mózgu.
Jak zapobiec zakażeniu dziecka?
Jeśli cierpisz na opryszczkę narządów płciowych, zacznij walczyć z wirusem jeszcze przed zajściem w ciążę. Koniecznie udaj się do lekarza, który zaleci właściwą terapię. Jeżeli jednak spodziewasz się już dziecka,najlepszym wyjściem będzie poród przez cesarskie cięcie. Można go uniknąć jedynie w sytuacji, gdy opryszczkowe zmiany występują w miejscach innych niż genitalia, gdyż istnieje niewielkie ryzyko zakażenia dziecka. Pamiętaj, nawet jeśli nie masz objawów, a podejrzewasz, że mogłaś zostać zakażona wirusem HSV-2, poinformuj o tym swojego lekarza.
Kiedy pojawia się opryszczka?
W momencie, gdy odporność chorego jest zaburzona, niezależnie od przyczyny tego stanu, wirus rozpoczyna swoją inwazję na organizm chorego i manifestuje się w postaci zmiany o charakterze pęcherzykowym. Jednym z bardzo dobrych przykładów na taką sytuację jest infekcja górnych dróg oddechowych (wirusowa lub bakteryjna). Wszystkie siły immunologiczne organizmu skupiają się wtedy na walce z rozwijającym się stanem zapalnym, w związku z czym wirus opryszczki ma otwartą drogę na atakowania okolicy wargowej pacjenta.
Innym stanem klinicznym, gdy może manifestować się opryszczka jest przyjmowanie niektórych leków, które powodują obniżenie odporności. Do preparatów o ewidentnym działaniu immunosupresyjnym należą wszystkie chemioterapeutyki i cytostatyki, stosowane w leczeniu nowotworów. Innymi tego rodzaju lekami są glikokortykosterydy, podawane w wielu chorobach ogólnych, autoimmunologicznych oraz tych objawiających się w postaci zmian skórnych.
Menstruacja
Bardzo wiele kobiet, które cierpią na opryszczkę, narzeka na jej występowanie w okresie krwawienia miesięcznego. Jest to związane ze zmianami w obrębie układu odpornościowego oraz hormonalnego i pokazuje, że wirus opryszczki może być bardzo wrażliwy nawet na drobne, cykliczne wahania stanu organizmu wynikającego z jego sytuacji metabolicznej.
Zmęczenie, stres, niedożywienie
Kolejnymi stanami, nieco bardziej powszechnymi, są wszelkie niedogodności związane z ogólnym funkcjonowaniem całego organizmu. Sytuacje takie jak zmęczenie czy bycie pod wpływem przewlekłego stresu mają bardzo duży wpływ na nasze ciało i mogą skutkować występowaniem opryszczki. Podobnie rzecz ma się z niedożywieniem, brakiem witamin lub zatruciami pokarmowymi, gdyż z występującymi przy ich okazji wymiotami lub biegunkami tracimy składniki odżywcze i jony, niezbędne do zachowania prawidłowych czynności organizmu.
Opryszczka: co zrobić, by nie wróciła
Opryszczkę wywołuje wirus HSV-1, który dostaje się do naszego organizmu najczęściej w dzieciństwie przez kontakt z zakażonym drogą kropelkową, a zatem poprzez m.in. pocałunki czy dzielenie naczyń bądź sztućców. Medycyna nie wymyśliła jeszcze leku, który mógłby całkowicie go zniszczyć.
Wirus zatem żyje w nas w uśpieniu do momentu, aż dojdzie do osłabienia układu immunologicznego. Może dojść do tego przy innej infekcji organizmu, podczas miesiączki, z powodu narażenia na stres czy po wyziębieniu organizmu. Gdy zaatakuje, pozostaje nam łagodzenie objawów i ewentualne próby przyspieszenia procesu ustępowania choroby. Nie jesteśmy też w stanie zapewnić sobie stuprocentowej ochrony przed jej nawrotem.
Metody ochrony przed nawrotami opryszczki
Skoro jednak wirus atakuje osłabiony organizm, próbujmy wzmocnić mechanizmy obronne naszego ciała:
- Po pierwsze, ubierajmy się ciepło. Jeśli często marzniemy, wytwarzamy dodatkową energię potrzebną do ogrzania ciała, co wywoła deficyt energetyczny, czyli zmęczenie, a organizm stanie się bardziej podatny na infekcje. Przegrzanie organizmu również może być niebezpieczne, dlatego najlepiej ubierać się „na cebulkę”, by móc dostosować liczbę warstw odzieży w zależności od temperatury otoczenia.
- Odżywiajmy się zdrowo. Wzbogaćmy dietę o pełnowartościowe produkty, które dostarczą nam wszystkich niezbędnych witamin i minerałów. Uwaga: uważa się, że wysiewy opryszczki może wywołać arginina, substancja, którą zawierają takie produkty, jak czekolada, orzechy, ziarna zbóż czy piwo. Jeśli więc zmagamy się z nawrotami opryszki, unikajmy ich spożywania.
- Podczas ataków wirusa przestrzegajmy zasad higieny. Pod żadnym pozorem nie dotykajmy, ani nie przebijajmy powstałych wokół ust pęcherzyków – w ten sposób często HSV-1 dostaje się do oka, wywołując niebezpieczne uszkodzenie rogówki i spojówki.
- Zadbajmy o ogólny stan naszego zdrowia. Uprawiajmy aktywność fizyczną przynajmniej trzy razy w tygodniu po pół godziny. Postarajmy się spędzać więcej czasu na powietrzu, co zahartuje organizm i uodporni go na ataki różnych drobnoustrojów. Wysypiajmy się: niewystarczająca ilość snu to jeden z podstawowych powodów osłabienia układu immunologicznego. Na wakacjach ograniczmy opalanie, ponieważ promienie UV także mogą być przyczyną pojawienia się opryszczki.
Opryszczka narządów płciowych
Opryszczka narządów płciowych jest jedną z najpowszechniejszych chorób wenerycznych. Sprawdź, jakie wywołuje objawy i nie zwlekaj z wizytą u lekarza, jeśli zauważysz je u siebie.
Objawy opryszczki narządów płciowych
Opryszczka wargowa to uciążliwe, ale z reguły niegroźne schorzenie wywoływane przez wirusa HSV-1. Nie wszyscy wiedzą, że inny typ tego wirusa, HSV-2, może zaatakować nasze narządy płciowe. To bolesna i przykra przypadłość, na którą cierpi aż 20 proc. (!) populacji.
Kogo atakuje wirus opryszczki narządów płciowych?
Podobnie jak w przypadku wirusa HSV-1, na ten typ drobnoustroju współczesna medycyna nie zna jeszcze lekarstwa. Oznacza to, że jeśli wirus dostanie się do naszego organizmu, zostanie w nim do końca naszego życia. Możemy jedynie łagodzić objawy, jeśli nas zaatakuje, i nie dopuszczać do nawrotów choroby.
Na zakażenie wirusem HSV-2 bardziej narażone są kobiety między 18. a 28. rokiem życia, czyli znajdujące się w grupie najbardziej aktywnych seksualnie. Ryzyko zakażenia wzrasta u osób uprawiających seks bez zabezpieczenia, ale należy pamiętać, że prezerwatywy nie chronią w 100 procentach przed infekcjami wirusowymi.
Objawy opryszczki narządów płciowych
Pierwsze symptomy ataku wirusa pojawiają się najczęściej między 4. a 7. dniem po odbyciu stosunku seksualnego z zakażonym. Zaczynamy odczuwać swędzenie, ból lub mrowienie oraz zaczerwienienie w okolicy genitaliów. Następnie pojawiają się małe, bolesne pęcherzyki, które po pewnym czasie pękają zmieniając się w owrzodzenie. Zmianom na skórze mogą towarzyszyć trudności z oddawaniem moczu, gorączka, bóle mięśniowe oraz ogólne osłabienie i złe samopoczucie.
U mężczyzn zmiany skórne pojawiają się najczęściej na trzonie penisa i prąciu oraz na napletku. U kobiet – na wargach sromowych, łechtaczce, na szyjce macicy i w pochwie. Po odbyciu stosunku analnego zakażeniu mogą ulec również okolice odbytu. W poważniejszych przypadkach zmiany obejmują także skórę ud i pośladków.
Objawy te zwykle ustępują po ok. 10 dniach. Na szczęście pękające pęcherze nie pozostawiają blizn na skórze, a u połowy zainfekowanych choroba nigdy nie powraca. Jeśli jednak zdarzy się jej nawrót, symptomy są najczęściej łagodniejsze i nie obejmują już bólów mięśni czy gorączki.
Nie zwlekaj z wizytą u lekarza
Jeśli zauważasz u siebie wyżej wymienione objawy, natychmiast skonsultuj się ze specjalistą. Leki przeciwwirusowe pomogą szybciej pozbyć się uciążliwych objawów i zminimalizują ryzyko powikłań. Mogą także zapobiec przyszłym nawrotom choroby.
Leczenie opryszczki narządów płciowych
Opryszczka narządów płciowych jest wywoływana przez tego samego wirusa, co opryszczka wargowa – HSV. Różnią się od siebie jedynie typem (opryszczka wargowa – typ 1, narządów płciowych – typ 2), choć obecnie klasyfikacja ta zaczyna zanikać. Miejsca intymne objęte procesem chorobowym wymagają odpowiedniej pielęgnacji i leczenia. Jakie zasady obowiązują w trakcie terapii opryszczki narządów płciowych?
Postępowanie farmakologiczne
Opryszczka narządów płciowych w przeciwieństwie do opryszczki wargowej, jest dużo bardziej niebezpieczna i niekomfortowa, dlatego powinna być leczona według ścisłych zaleceń lekarza ginekologa (u kobiet), urologa (u mężczyzn) lub dermatologa (niezależnie od płci chorującej osoby). U kobiet bardzo istotne jest wykluczenie ciąży w trakcie trwania zakażenia wirusem opryszczki. Może być to bowiem bardzo niebezpieczne dla rozwijającego się płodu i jest stanem wymagającym najczęściej leczenia szpitalnego i dokładnej diagnostyki zarówno matki, jak i dziecka.
Terapia odbywa się głównie za pomocą leków przeciwwirusowych stosowanych miejscowo (głównym preparatem jest acyklowir), które przepisuje lekarz prowadzący. W razie dużego rozsiewu zmian lub u osób z obniżoną odpornością, konieczne jest dożylne podanie leku przeciwko wirusom. Często lekarz nie zaleca jednak żadnego postępowania farmakologicznego, gdyż słabo nasilone zmiany mogą wygoić się same, przy zachowaniu odpowiedniej higieny.
Postępowanie higieniczne
Podczas leczenia infekcji opryszczkowej narządów płciowych bardzo często stosowanie odpowiednich zasad higieny osobistej jest dużo ważniejsze od przyjmowanie leków. Choroba ma bowiem skłonność do ograniczania się, a nasz system odpornościowy jest w stanie samodzielnie sobie z nią poradzić.
W trakcie trwania opryszczki narządów płciowych należy zrezygnować ze stosowania płynów do higieny intymnej, których używamy na co dzień. Jest to spowodowane faktem, iż niektóre ich składniki mogą upośledzać proces gojenia się zmian pęcherzykowych. Podczas wydawania zaleceń w momencie zdiagnozowania choroby lekarz powinien dokładnie poinformować pacjenta o preparatach zalecanych do higieny narządów intymnych objętych opryszczką. Kolejną zasadą higieniczną, której należy przestrzegać jest noszenie luźnej i przewiewnej bielizny w trakcie wysiewu zmian skórnych, co pozwoli im na szybsze gojenie.
Opryszczka u dzieci
Im młodsze dziecko, tym poważniejsze mogą być konsekwencje zarażenia wirusem opryszczki. Dlatego dbajmy o to, by jak najdłużej uchronić malucha przed zakażeniem.
Dlaczego wirus HSV jest tak groźny dla dzieci?
Przyjmuje się, że ok. 90 proc. populacji jest nosicielami wirusa opryszczki wargowej HSV-1. Może on pozostawać w uśpieniu do końca naszego życia, ale może również zaatakować jeśli odporność naszego organizmu nagle się obniży. Niemowlęta i małe dzieci mają słabą odporność i są bardziej podatne na wszelkie infekcje, niż dorośli. Dotyczy to również zakażenia wirusem HSV, które może mieć bardzo poważne konsekwencje i doprowadzić nawet do zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych.
Objawy opryszczki u dzieci
Zakażenie jest najgroźniejsze, jeśli dojdzie do niego w pierwszych dniach życia dziecka. Na szczęście zdarza się rzadko, gdyż noworodek jest chroniony przeciwciałami, które otrzymuje wraz z mlekiem matki. Jeśli jednak wirus dostanie się do organizmu malucha, w ciągu kilku dni wystąpią objawy takie, jak gorączka powyżej 38 stopni Celsjusza, rozdrażnienie oraz pęcherzyki na skórze. Następnie, mogą nawet wystąpić drgawki, a życie dziecka staje się poważnie zagrożone.
Dla starszych dzieci wirus opryszczki nie jest już tak groźny. Zwykle pojawia się gorączka i ból gardła, węzły chłonne powiększają się, mogą także wystąpić objawy zapalenia dziąseł. Po ok. tygodniu objawy ustępują. Niestety, wirus pozostaje w organizmie na całe życie.
Jak uchronić dziecko przed opryszczką?
Podstawą jest przestrzeganie zasad higieny. Przed każdym przewijaniem niemowlaka myjmy ręce. Nie całujmy dziecka, jeśli wiemy, że jesteśmy nosicielami wirusa. Nie oblizujmy także jego smoczków ani nie podawajmy mu jedzenia używanymi przez nas sztućcami. Jeśli jeden z domowników ma opryszczkę, powinien korzystać z papierowych ręczników i unikać kontaktu z dzieckiem.
Kiedy udać się z dzieckiem do lekarza?
Pamiętajmy, że objawy opryszczki u noworodków i niemowląt muszą być bezwzględnie konsultowane z lekarzem. W większości przypadków konieczna jest hospitalizacja. Leczenie antybiotykowe nie działa, a podawanie środków antywirusowych może skutkować niebezpiecznymi działaniami ubocznymi, dlatego zwykle początkowo stosuje się środki, które złagodzą objawy zakażenia.
Starsze dzieci znoszą opryszczkę łagodniej. Jeśli objawy nie są silne, wystarczą domowe środki i dopilnowanie, by dziecko dbało o higienę i nie doprowadziło do rozprzestrzenienia się wirusa. Zawsze jednak warto upewnić się, czy zdrowiu dziecka nie zagraża nic poważnego, i zasięgnąć porady lekarskiej.
Czego nie można robić, gdy ma się opryszczkę?
Pojawiająca się na czerwieni wargowej opryszczka nie jest niczym przyjemnym. Oprócz nieestetycznego pęcherzyka, który potem przeradza się w krostę, a następnie w strupek, obowiązują także pewne ograniczenia w pielęgnacji oraz codziennych zachowaniach. Sprawdź, czego stanowczo nie można robić w okresie manifestacji opryszczki.
Zapobieganie dalszemu zakażeniu
Aby nie zarażać bliskich, osoba, która cierpi na opryszczkę, powinna unikać kontaktu ze skórą lub ustami innych ludzi. Jest to niezbędne w momencie, gdy choroba jest w formie aktywnej, a więc w czasie, gdy zmiana skórna ma postać pęcherzyka i krostki. W chwili, gdy przerodzi się ona w przysychający strupek, wirus nie jest już aktywny.
Do zachowań minimalizujących ryzyko zakażenia należą nie tylko ograniczenie kontaktu bezpośredniego, ale także zakaz korzystania ze wspólnych artykułów higienicznych wielorazowego użytku (takich jak na przykład ręczniki). Kontakt z wirusem innej osoby u kogoś, kto jest już zarażony wirusem opryszczki, jest potencjalnie bezpieczny. Może jednak wywołać wysiew zmian skórnych u owej osoby, szczególnie jeśli oboje są zarażeni odmiennym serotypem wirusa.
Uwaga na najmłodszych!
Najbardziej niebezpieczne jest zarażenie opryszczką u małych dzieci – noworodków i niemowląt. Są one pozbawione bariery ochronnej w postaci własnych przeciwciał, a ich system immunologiczny nie jest jeszcze przystosowany do walki z żywym wirusem. Małe dzieci są wyjątkowo narażone na kontakt z ustami innych osób (pocałunki ze strony rodziny), dlatego powinno się szczególnie uważać na rozwijające się objawy i starać się unikać kontaktu bezpośredniego z dzieckiem w momencie pojawienia się pierwszych symptomów opryszczki (zaczerwienienie, swędzenie lub mrowienie). U najmłodszych istnieje bowiem ryzyko rozwoju nie tylko zmiany na ustach, ale także wystąpienia infekcji różnych innych części ciała – głównie górnych dróg oddechowych i jamy ustnej, ale także bardzo niebezpiecznego zapalenia mózgu.
Zakaz dotykania
Mimo iż opryszczka wargowa jest zjawiskiem nieprzyjemnym i wywołującym uczucie swędzenia oraz potrzebę dotykania okolic ciała, w których występuje, najlepiej jest całkowicie tego unikać. Przez takie działania uniemożliwiamy opryszczce prawidłowe zagojenie się i spowalniamy tylko proces naturalnego zaniku objawów chorobowych.
Opryszczka objawem innej choroby?
Opryszczka jest chorobą, która bardzo często występuje jako objaw innej choroby lub jako symptom towarzyszący innym infekcjom. Jest to ściśle związane z czynnością układu odpornościowego, którego rozchwianie manifestuje się właśnie poprzez opryszczkę. Dowiedz się, które z chorób mogą manifestować się jako popularne „zimno”.
Infekcje górnych dróg oddechowych
W trakcie gdy dochodzi do skupienia się czynności układu immunologicznego na innym procesie infekcyjnym, czynność wirusa HSV, będącego czynnikiem etiologicznym opryszczki, nie jest kontrolowana przez naszą odporność i może wywoływać widzialne objawy w postaci wystąpienia zmian na czerwieni wargowej. U wielu osób, które są nosicielami wirusa HSV, pojawienie się opryszczki jest często pierwszym objawem przeziębienia, grypy lub innej infekcji w obrębie dróg oddechowych. Mimo iż te choroby wywołane są zupełnie innymi wirusami, współistnieją ze sobą na skutek przejściowej dysfunkcji naszej odporności.
Ciąża
Mimo iż ciąża nie jest chorobą, opryszczka bardzo często pojawia się w początkowym okresie tego specyficznego stanu u kobiety. Ma to naturalnie związek z odpornością i koniecznością przemian immunologicznych w organizmie przyszłej mamy, umożliwiających jej prawidłowy przebieg ciąży.
W wyniku zagnieżdżania się zarodka w błonie śluzowej macicy dochodzi bowiem do bardzo skomplikowanych przemian układu odpornościowego, prowadzących do zmniejszenia nasilenia prowadzonej ochrony ze względu na konieczność utrzymania ciąży. W początkowym jej okresie zarodek jest dla organizmu „ciałem obcym”, który układ immunologiczny musi nauczyć się rozpoznawać i chronić, podobnie jak chroni całe ciało. Te procesy powodują przejściowy spadek odporności, który manifestuje się właśnie wysiewem opryszczki.
Choroby ogólne i z autoagresji
Choroby, które obejmują całe ciało i dotyczą odporności, bardzo często prowadzą do aktywacji wirusa opryszczki, uśpionego na stałe w zwojach nerwowych zakażonej nim osoby. Bardzo dobrym przykładem są tutaj choroby autoimmunologiczne, będące konsekwencją ataku naszego własnego systemu odpornościowego na organizm. Takimi chorobami mogą być na przykład łuszczyca, zapalenie tarczycy lub zapalenia jelit. W ich przebiegu oraz terapii opryszczka bardzo często jest symptomem towarzyszących toczącemu się schorzeniu.
Czy można umrzeć na opryszczkę?
Opryszczka jest traktowana jako uciążliwe, ale niegroźne schorzenie. Zwykle tak jest, ale należy wiedzieć, że wirus ją wywołujący może być w skrajnych przypadkach niezwykle groźny dla naszego organizmu.
Gdy obecny u prawie 90 proc. populacji wirus opryszczki wargowej HSV-1 uaktywni się i zaatakuje nasz organizm, pierwszym i najpowszechniejszym objawem są jedynie nieestetyczne pęcherzyki i owrzodzenia wokół ust oraz nosa, których trudno się pozbyć. Dla niektórych z nas zakażenie wirusem może skończyć się jednak tragicznie.
Śmiertelne schorzenie
Gdy opryszczka wargowa ma tendencję do nawrotów, nie jest leczona, a chory nie przestrzega podstawowych zasad higieny, wirus może zostać przeniesiony do oka, co czasami skutkuje uszkodzeniem spojówki i rogówki. Nieleczone zakażenie może doprowadzić nawet do utraty wzroku!
Bez wątpienia jednak najbardziej niebezpiecznym schorzeniem wywołanym przez wirusa HSV-1 jestopryszczkowe zapalenie mózgu. Jeśli wirus wniknie do organizmu przez uszkodzoną błonę śluzową lub skórę, dociera do zwojów nerwowych, gdzie się namnaża i w utajeniu czeka na spadek odporności organizmu. Gdy do niego dochodzi, uaktywnia się, wywołując najczęściej opryszczkę wargową, ale w skrajnych przypadkach – zapalenie mózgu. Jest to bardzo niebezpieczna choroba, której śmiertelność dochodzi nawet do 70 proc.!Jeśli zostanie natychmiast zdiagnozowana, ryzyko śmierci spada do 20 proc., ale jej objawy mogą początkowo wskazywać na schorzenia innego rodzaju.
Symptomy opryszczkowego zapalenia mózgu obejmują wysoką gorączkę, bóle głowy i nudności. Następnie pojawiają się zaburzenia psychiczne takie jak amnezje czy zmiana osobowości, napady padaczkowe, afazja (utrata zdolności mowy), niedowład i utrata czucia.
Diagnozę stawia się po przeprowadzeniu badania EEG, tomografii komputerowej i rezonansu magnetycznego oraz po badaniu płynu mózgowo-rdzeniowego. Leczenie polega na podawaniu leku przeciwwirusowego acyklowir i łagodzeniu objawów. Niestety, przypadki zapalenia mózgu u starszych osób rzadko nie pozostawiają żadnych ubytków w funkcjach układu nerwowego.
Kto powinien bać się opryszczki?
Zakażenie wirusem HSV-1 jest szczególnie groźne dla osób o stale obniżonej odporności, np. dla zakażonych wirusem HIV i chorych na AIDS, diabetyków oraz osób, które były biorcami przeszczepów. Opryszczka może mieć też poważne konsekwencje u dzieci, których organizmy nie są jeszcze na tyle silne, by obronić się przed atakami wirusa.