Olej lniany jest otrzymywany z nasion lnu zwyczajnego w procesie tłoczenia ich na zimno. Olej lniany ma żółty kolor i mocny, charakterystyczny zapach. Od dawna był wykorzystywany jako produkt spożywczy oraz w przemyśle, a jego początki sięgają nawet czasów starożytnych.
Skład i cechy charakterystyczne
Olej lniany ma żółtawe zabarwienie, źle reaguje na wysoką oraz zbyt niską temperaturę (zamienia się w miękką masę), a jego termin ważności po otwarciu wynosi ok. miesiąca. Olej lniany zawiera wiele cennych składników dla zdrowia. Składa się z:
- kwasu linolenowego omega-3 – 50 % – kwasy omega-3 wspomagają profilaktykę oraz leczenie miażdżycy.
- kwasu linolenowego omega-6 – 15 %,
- kwasu oleinowego omega-9 – 15 %,
- witamina E czyli „witamina młodości” – witamina E ma właściwości upiększające, dobrze działa na skórę, ale również przeciwdziała zachorowaniu na miażdżycę. Dodatkowo zmniejsza poziom cholesterolu we krwi.
- nasyconych kwasów tłuszczowych.
Wielonienasycone kwasy tłuszczowe, zarówno omega-3 jak i omega-6, są elementem budowy błon komórek ciała, biorą udział w wielu procesach życiowych. Ponadto regulują ciśnienie tętnicze, poprawiają funkcjonowanie naczyń krwionośnych oraz pracę serca, a także pozytywnie wpływają na cały układ nerwowego. Ich obecność wpływa również na przewód pokarmowy, narządy rozrodcze, układ oddechowy oraz nerki. Oprócz tego pozwalają na pozbycie się tzw. „złego cholesterolu”, a podniesienie poziomu tego dobrego. Ich działanie powoduje rozszerzenie naczyń wieńcowych, a także zwiększa ogólną siłę serca, co w efekcie minimalizuje ryzyko pojawienia się nadciśnienia tętniczego, miażdżycy czy innych chorób serca. Olej lniany – bogaty w te kwasy – jest więc szczególnie polecany osobom z problemami krążenia.
Zastosowanie oleju lnianego
Olej lniany ma szerokie zastosowanie, a najważniejsze z nich to:
- Przemysł farmaceutyczny
Olej lniany jest jednym ze składników maści oraz innych produktów, które mają łagodzić i leczyć skutki oparzeń czy odmrożeń. Z uwagi na swoje właściwości jest również stosowany do tworzenia plastrów czy produkcji mydła.
- Kosmetologia
Olej lniany jest składnikiem często dodawanym do kremów, balsamów, olejków. Ma właściwości nawilżające, ale również reguluje poziom serum, odtyka pory, likwiduje i zapobiega powstawaniu zaskórników oraz wągrów. Dodatkowo olej ten świetnie sprawdzi się jako sposób na choroby skórne: łuszczyca, egzema, trądzik, a nawet skutki poparzenia słonecznego. Wcieranie oleju we włosy sprawi, że staną się miękkie, bardziej elastyczne, odzyskają blask, a skóra głowy będzie dodatkowo nawilżona.
- Przemysł spożywczy
Olej lniany jest bogatym źródłem kwasu omega-3, dzięki czemu jest dobrym produktem spożywczym i może być stosowany na wiele sposobów. Olej lniany powinien być stosowany na zimno. Świetnie sprawdzi się jako dodatek do zup, kasz, sałatek albo w zastępstwie masła.
- Dietetyka
W przypadku oleju lnianego należy pamiętać o zrównoważonym składzie kwasów omega-6 oraz kwasów omega-3. Olej, gdzie występuje zdecydowana przewaga kwasów omega-6 nie jest zalecany. Kwasy omega-6, jeśli tłuszczów omega-3 jest za mało, przyspieszają wzrost raka prostaty jak również zwiększają umieralność pacjentów zmagających się z tą chorobą. Działanie kwasów omega-3 może odwrócić lub zneutralizować ten proces, dlatego niezwykle ważne są proporcje tych kwasów zawartych w oleju.
Właściwości oleju lnianego
Olej lniany znany jest ze swoich cennych właściwości dla ludzkiego zdrowia. Jego skład sprawia, że jest nie tylko stosowany w przemyśle spożywczym, farmaceutycznym, w kosmetologii, ale również staje się ważnym elementem diety osób, które dbają o swoje zdrowie. Do jego najważniejszych właściwości należą:
- Zapobieganie chorobom krążenia
Kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6 zawarte w oleju lnianym prowadzą do obniżenia poziomu „złego cholesterolu” i zwiększenia poziomu tego dobrego, przez co minimalizują ryzyko wystąpienia chorób krążenia. Olej lniany zmniejsza również nadciśnienie.
- Właściwości wzmacniające
Olej lniany wpływa na wzmocnienie oraz szybszą regenerację błon śluzowych jelit, dzięki czemu jest zalecany osobom zmagającym się z zapaleniem jelit, a także chorobą wrzodową żołądka oraz dwunastnicy. Dodatkowo zalecany jest w likwidowaniu problemu zaparć.
- Wspomaganie odchudzania
Olej lniany powinien być włączony do diety osób, które chcą zgubić kilka nadprogramowych kilogramów. Przyspiesza spalanie tkanki tłuszczowej i zmniejsza jej odkładanie w organizmie. Właściwości odchudzające olej lniany zawdzięcza liganom, które regulują gospodarkę węglowodanową, przyspieszają metabolizm. Dzięki zawartości liganów pożywienie jest zamieniane w energię, a nie w tłuszcz. Dodatkowo olej lniany ma wysoką zawartość błonnika, który jest ważny podczas procesu odchudzania.
- Poprawianie samopoczucia
Olej lniany bezpośrednio wpływa na psychikę ludzką, z uwagi na zawartość cennych nienasyconych kwasów tłuszczowych omega – 3. Łagodzi wahania nastroju i zapobiega depresji.
- Profilaktyka i leczenie chorób skóry
Olej lniany wpływa na szybszą regenerację skóry, więc będzie doskonały w walce z łuszczycą, egzemą, odleżynami, wrzodami czy czyrakami. Dodatkowo jest zalecany osobom z problemami łysienia i słabymi włosami.
- Właściwości nawilżające i odżywcze
Olej lniany nie tylko nawilża skórę z zewnątrz, ale również odżywia od środka. Działa na skórę nawilżająco, odżywczo, zwiększa jej elastyczność. Z uwagi na zawartość witaminy E, olej lniany wpływa na wygląd skóry, zapewnia jej młodość i witalność, a także spowalnia procesy starzenia.
- Działanie przeciwstarzeniowe
Olej lniany pozwala choć odrobinę zahamować procesy starzeniowe zachodzące w organizmie. W przypadku mężczyzn zapobiega wypadaniu włosów oraz minimalizuje ryzyko wystąpienia raka prostaty. W przypadku kobiet łagodzi okres menopauzy.
- Pozytywne działanie na rozwój płodu
Olej lniany jest zalecany kobietom w ciąży. Z uwagi na zawartość kwasów omega-3 i omega-6 olej minimalizuje ryzyko wystąpienia zbyt wczesnego porodu, ale również dostarcza niezbędne składniki odżywcze, które pozwalają na to, aby płód dobrze się rozwijał – również intelektualnie.
- Właściwości przeciwzapalne i regenerujące
Jaki olej lniany wybrać? Jak go odpowiednio przechowywać i dawkować?
Jeśli chcemy, aby olej lniany spełniał swoje zadanie powinniśmy wybierać produkty:
- wysokolinolenowe,
- z zawartością kwasu omega-3 większą niż 50 % składu,
- świeże,
- z certyfikatem dot. badania danego oleju,
- przechowywany w ciemnych butelkach,
- bez konserwantów.
Olej lniany źle reaguje zarówno na zbyt niską, jak i na zbyt wysoką temperaturę, ponieważ traci swoje właściwości, a co ważniejsze staje się szkodliwy dla organizmu. Powinien więc być spożywany na zimno, bez obróbki termicznej takie jak smażenie czy podgrzewanie. Zalecana dawka oleju lnianego dziennie to od 2 do 6 łyżek. Ważne jest, aby olej przechowywać w ciemnym opakowaniu, w ciemnym miejscu bez dostępu do promieni słonecznych. Miejsce to powinno być chłodne. Otwarte opakowanie/butelkę oleju lnianego należy przechowywać w lodówce, najlepiej nie dłużej niż miesiąc.
